Sólin Sólin Rís 05:43 • sest 21:13 í Reykjavík
Tunglið Tunglið Rís 13:37 • Sest 06:11 í Reykjavík
Flóð Flóð Árdegis: 02:59 • Síðdegis: 15:47 í Reykjavík
Fjaran Fjara Árdegis: 09:39 • Síðdegis: 21:50 í Reykjavík
Árnastofnun - mynd í *Árnarstofnun

Hver er uppruni orðanna í mælieiningunni "vika sjávar"?

Guðrún Kvaran

Vika sjávar er ákveðin lengdarmálseining á sjó sem þekkist allt frá fornu máli. Þessi mælieining var mismunandi á ólíkum tímum. Á 17. og 18. öld samsvaraði til dæmis vika sjávar stundum einni danskri mílu (rúmum 7,4 km). Mælieiningin var oft ónákvæm, 7,5–9 km, um það bil einnar stundar sigling. Á 18. öld var vika sjávar stundum talin 8,3 km en í Lagasafni alþýðu frá 1907 er hún sögð 7,408 km.



Þessir færeysku kappræðarar þurfa ekki að skiptast á að róa enda róðurinn örugglega styttri en vika sjávar.

Af samanburði við önnur mál, til dæmis miðlágþýsku (weke/wecke/weken sees), má sjá að upphafleg merking var ‘víxlan, skipti’, átt var við þann tíma sem leið milli þess að ræðarar skiptust á. Þeir í raun viku fyrir þeim sem tóku við. Orðið vika í vika sjávar er því skylt sögninni að víkja ‘þoka sér, fara’.

Mynd: Árnafjarðar Róðrarfelag

Höfundur

Guðrún Kvaran

prófessor

Útgáfudagur

30.4.2007

Spyrjandi

Sveinn Sverrisson

Tilvísun

Guðrún Kvaran. „Hver er uppruni orðanna í mælieiningunni "vika sjávar"?“ Vísindavefurinn, 30. apríl 2007. Sótt 18. apríl 2024. http://visindavefur.is/svar.php?id=6615.

Guðrún Kvaran. (2007, 30. apríl). Hver er uppruni orðanna í mælieiningunni "vika sjávar"? Vísindavefurinn. Sótt af http://visindavefur.is/svar.php?id=6615

Guðrún Kvaran. „Hver er uppruni orðanna í mælieiningunni "vika sjávar"?“ Vísindavefurinn. 30. apr. 2007. Vefsíða. 18. apr. 2024. <http://visindavefur.is/svar.php?id=6615>.

Chicago | APA | MLA

Spyrja

Sendu inn spurningu LeiðbeiningarTil baka

Hér getur þú sent okkur nýjar spurningar um vísindaleg efni.

Hafðu spurninguna stutta og hnitmiðaða og sendu aðeins eina í einu. Einlægar og vandaðar spurningar um mikilvæg efni eru líklegastar til að kalla fram vönduð og greið svör. Ekki er víst að tími vinnist til að svara öllum spurningum.

Persónulegar upplýsingar um spyrjendur eru eingöngu notaðar í starfsemi vefsins, til dæmis til að svör verði við hæfi spyrjenda. Spurningum er ekki sinnt ef spyrjandi villir á sér heimildir eða segir ekki nægileg deili á sér.

Spurningum sem eru ekki á verksviði vefsins er eytt.

Að öðru leyti er hægt að spyrja Vísindavefinn um allt milli himins og jarðar!

=

Senda grein til vinar

=

Hver er uppruni orðanna í mælieiningunni "vika sjávar"?
Vika sjávar er ákveðin lengdarmálseining á sjó sem þekkist allt frá fornu máli. Þessi mælieining var mismunandi á ólíkum tímum. Á 17. og 18. öld samsvaraði til dæmis vika sjávar stundum einni danskri mílu (rúmum 7,4 km). Mælieiningin var oft ónákvæm, 7,5–9 km, um það bil einnar stundar sigling. Á 18. öld var vika sjávar stundum talin 8,3 km en í Lagasafni alþýðu frá 1907 er hún sögð 7,408 km.



Þessir færeysku kappræðarar þurfa ekki að skiptast á að róa enda róðurinn örugglega styttri en vika sjávar.

Af samanburði við önnur mál, til dæmis miðlágþýsku (weke/wecke/weken sees), má sjá að upphafleg merking var ‘víxlan, skipti’, átt var við þann tíma sem leið milli þess að ræðarar skiptust á. Þeir í raun viku fyrir þeim sem tóku við. Orðið vika í vika sjávar er því skylt sögninni að víkja ‘þoka sér, fara’.

Mynd: Árnafjarðar Róðrarfelag

...