Senda inn spurningu
Sólin Sólin Rís 06:57 • sest 20:10 í Reykjavík
Tunglið Tunglið Rís 00:00 • Sest 00:00 í Reykjavík
Flóð Flóð Árdegis: 12:06 • Síðdegis: 24:48 í Reykjavík
Fjaran Fjara Árdegis: 05:53 • Síðdegis: 18:06 í Reykjavík
Visit the English version
Árnastofnun - mynd í *Árnarstofnun

Flokkun:

Hugvísindi Málvísindi: íslensk

Hvað þýðir eiginlega kumpáni?

Guðrún Kvaran

Orðið kumpán(n), kumpáni, einnig ritað kompáni og í eldra máli kompán(n), merkir 'félagi, náungi, kunningi' og í eldra máli 'maki'. Elst dæmi í söfnum Orðabókar Háskólans er um ritháttinn kompán frá miðri 16. öld sem bendir til að orðið geti verið eldra í málinu þar sem söfnun Orðabókarinnar hefst við 1540. Ef að er gáð koma báðir rithættirnir, -o- og -i- fyrir í fornu máli.

Kumpáni kemur úr latínu þar sem orðið þýðir orðrétt 'sá sem deilir brauði með öðrum'.

Orðið er tökuorð í íslensku. Það á rætur að rekja til miðlágþýsku kumpān, annaðhvort beint eða um gamla dönsku kompan, kumpan. Í miðlágþýsku er orðið komið úr fornfrönsku compaign, samanber ítölsku compagno 'félagi', en upprunamálið er miðaldalatína companio 'félagi', eiginlega 'mötunautur', af com- 'sam-, með-' og pānis 'brauð', það er 'sá sem deilir brauði með öðrum'.

Mynd:

Höfundur

Guðrún Kvaran

Guðrún Kvaran

prófessor

Útgáfudagur

11.9.2014

Spyrjandi

Þorgeir

Efnisorð

Tilvísun

Guðrún Kvaran. „Hvað þýðir eiginlega kumpáni?“ Vísindavefurinn, 11. september 2014. Sótt 29. mars 2023. http://visindavefur.is/svar.php?id=67657.

Guðrún Kvaran. (2014, 11. september). Hvað þýðir eiginlega kumpáni? Vísindavefurinn. Sótt af http://visindavefur.is/svar.php?id=67657

Guðrún Kvaran. „Hvað þýðir eiginlega kumpáni?“ Vísindavefurinn. 11. sep. 2014. Vefsíða. 29. mar. 2023. <http://visindavefur.is/svar.php?id=67657>.

Chicago | APA | MLA

Tengd svör

Þessi síða notar vafrakökur Nánari upplýsingar

Ég samþykki
Spyrja

Sendu inn spurningu LeiðbeiningarTil baka

Hér getur þú sent okkur nýjar spurningar um vísindaleg efni.

Hafðu spurninguna stutta og hnitmiðaða og sendu aðeins eina í einu. Einlægar og vandaðar spurningar um mikilvæg efni eru líklegastar til að kalla fram vönduð og greið svör. Ekki er víst að tími vinnist til að svara öllum spurningum.

Persónulegar upplýsingar um spyrjendur eru eingöngu notaðar í starfsemi vefsins, til dæmis til að svör verði við hæfi spyrjenda. Spurningum er ekki sinnt ef spyrjandi villir á sér heimildir eða segir ekki nægileg deili á sér.

Spurningum sem eru ekki á verksviði vefsins er eytt.

Að öðru leyti er hægt að spyrja Vísindavefinn um allt milli himins og jarðar!

=

Senda grein til vinar

=

Hvað þýðir eiginlega kumpáni?
Orðið kumpán(n), kumpáni, einnig ritað kompáni og í eldra máli kompán(n), merkir 'félagi, náungi, kunningi' og í eldra máli 'maki'. Elst dæmi í söfnum Orðabókar Háskólans er um ritháttinn kompán frá miðri 16. öld sem bendir til að orðið geti verið eldra í málinu þar sem söfnun Orðabókarinnar hefst við 1540. Ef að er gáð koma báðir rithættirnir, -o- og -i- fyrir í fornu máli.

Kumpáni kemur úr latínu þar sem orðið þýðir orðrétt 'sá sem deilir brauði með öðrum'.

Orðið er tökuorð í íslensku. Það á rætur að rekja til miðlágþýsku kumpān, annaðhvort beint eða um gamla dönsku kompan, kumpan. Í miðlágþýsku er orðið komið úr fornfrönsku compaign, samanber ítölsku compagno 'félagi', en upprunamálið er miðaldalatína companio 'félagi', eiginlega 'mötunautur', af com- 'sam-, með-' og pānis 'brauð', það er 'sá sem deilir brauði með öðrum'.

Mynd:...