Hvaðan kemur orðasambandið svona gerast kaupin á eyrinni - og hvað er átt við með þessu?

Nafn þitt

Netfang þitt

Netfang móttakanda

Ruslpóstvörn =

Svar

Hvaðan kemur orðasambandið svona gerast kaupin á eyrinni - og hvað er átt við með þessu?
Nafnorðið eyri merkir samkvæmt Íslenskri orðabók (2002:290) ‘sand- eða malarsvæði (stundum uppgróið) meðfram á (vatni), myndað af framburði árinnar, samskonar hólmi úti í á (vatni), lágur tangi eða nes (í sjó)’.

Orðasambandið eins og (eftir því sem) kaupin gerast á eyrinni var upphaflega notað um viðskipti eða vinnu, oftast við skipshlið, en einnig um vinnu í kaupstað. Menn unnu á eyrinni, fluttu á eyrina ef þeir fluttust úr sveitinni í kaupstað til að afla tekna, unnu til dæmis hafnarvinnu.

Elsta dæmi í Ritmálssafni Orðabókar Háskólans er úr orðskviðasafni Guðmundar Jónssonar frá 1830:

Sona gánga kaupin á eirinni.

Nú til dags eru orðasamböndin notuð í almennari merkingu um það hvernig eitthvað tekst eða muni takast til eða hvers er að vænta. Í setningu eins og „Við skulum ekki ana að neinu en bíða og sjá hvernig kaupin gerast á eyrinni“ er eyri notað í yfirfærðri merkingu, ekki um neina sérstaka malareyri heldur um ástand. Betra er að bíða og sjá hvernig úr rætist.

Heimildir:

• Íslensk orðabók. 2002. Ritstjóri Mörður Árnason. Edda, Reykjavík.
• Ritmálssafn Orðabókar Háskólans. Stofnun Árna Magnússonar í íslenskum fræðum. (Sótt 24. maí 2025).

Mynd:

• File:Flateyri - Aug 2022 02.jpg - Wikimedia Commons. Myndin er birt undir leyfinu (Sótt 18.06.2025). Deed - Attribution-ShareAlike 4.0 International - Creative Commons.

...