Barðist Ólafur Ragnar gegn þéringum? Hvenær hættu Íslendingar að þéra?

Nafn þitt

Netfang þitt

Netfang móttakanda

Ruslpóstvörn =

Svar

Barðist Ólafur Ragnar gegn þéringum? Hvenær hættu Íslendingar að þéra?
Upphaflega spurningin frá Önnu hljóðaði svo:

Hvenær hættu Íslendingar að þéra? Það væri gaman að vita hverjir börðust gegn þéringunni og hvers vegna. Mig minnir að Ólafur Ragnar Grímsson hafi sem ungur stjórnmálamaður barist gegn henni.

Þéringar hafa aldrei lagst formlega af á Íslandi og ýmsir af eldri borgurum, sem ólust upp við að þéra ókunnuga, nota þær enn þótt þeim fari fækkandi. Sum ráðuneytanna nota þéringar í formlegum bréfum og einnig nokkrar opinberar stofnanir.

Þéringar voru algengar fram undir lok sjöunda áratugar síðustu aldar. Til dæmis þéruðu prófessorar við Háskóla Íslands nemendur sína þar til þeir höfðu lokið prófi. Þá „buðu þeir dús”. (Sjálf lauk ég kandídatsprófi 1969 og kennararnir buðu mér þá dús að prófum loknum).

Undir lok þess áratugar voru miklar hræringar meðal stúdenta í sumum löndum Evrópu, Frakklandi, Þýskalandi, Danmörku og víðar, og formlegheit lögðust að mestu af fyrir 1970. Ólafur Ragnar Grímsson kynntist vafalaust þessum straumum á síðari hluta náms síns í Bretlandi en hann lauk doktorsprófi 1970. Hér heima var hann með þætti í sjónvarpi og þúaði viðmælendur sína fyrstur manna. Sama gerði Vilmundur Gylfason stuttu seinna og vöktu þeir með þessu háttalagi reiði margra sem fannst viðmælendunum sýnd ókurteisi. En þéringar urðu smám saman að lúta í lægra haldi og heyrast ekki lengur í útvarpi og sjónvarpi.

Það er nokkuð lífseigur misskilningur að þérað sé eða hafi verið í Biblíunni. Þar er um að ræða notkun tvítölu og fleirtölu sem annars er löngu horfin úr málinu. Fornöfnin við og þið áttu við tvo einstaklinga, fornöfnin vér og þér við fleiri en tvo. Í biblíuútgáfunni frá 2007 var þessu hætt með fáeinum undantekningum.

Mynd:

• Ólafur Ragnar Grímsson - PopTech 2011 - Camden Maine USA | Flickr. Myndrétthafi er PopTech. Myndin er birt undir Creative Commons-leyfi. (Sótt 30.01.2017).

...