Af hverju deyr fólk?

Nafn þitt

Netfang þitt

Netfang móttakanda

Ruslpóstvörn =

Svar

Af hverju deyr fólk?
Það má nálgast þessa spurningu á margan hátt, það er hægt að vera með heimspekilegar vangaveltur um líf og dauða (sem þó verður ekki gert hér), skoða hvað það er sem gerist í líkamanum sem veldur því að við deyjum og einnig má skoða hvað það er sem helst dregur okkur til dauða.

Það eru ýmsar ástæður fyrir því að fólk deyr og má þar nefna slys, sjúkdóma og vannæringu þó hið síðast talda sé sem betur fer ekki algengt á Íslandi. Á heimasíðu Hagstofu Íslands er hægt að nálgast upplýsingar um dánarorsakir flokkaðar samkvæmt flokkunarkerfi Alþjóða heilbrigðismálastofnunarinnar. Nýjustu upplýsingar eru fyrir árið 2002. Það ár eru skráð 1822 dauðsföll sem skipast í eftirfarandi flokka:

Smit- og sníklasjúkdómar	13
Æxli	516
Sjúkdómar í blóði, blóðfærum og ónæmisraskanir	2
Innkirtla-, næringar- og efnaskiptasjúkdómar	23
Geðraskanir og atferlisraskanir	62
Sjúkdómar í taugakerfi og skynfærum	96
Sjúkdómar í blóðrásarkerfi	745
Sjúkdómar í öndunarfærum	144
Sjúkdómar í meltingarfærum	47
Sjúkdómar í vöðva- og beinvef og í bandvef	8
Sjúkdómar í þvag- og kynfærum	30
Tilteknir kvillar með upphaf á burðarmálsskeiði	1
Meðfæddar vanskapanir og litningafrávik	12
Einkenni og illa skilgreindar orsakir	11
Ytri orsakir áverka og eitrana	112
Allar dánarorsakir	1822

Eins og þessi tafla ber með sér er algengast að fólk deyi úr sjúkdómum tengdum blóðrásarkerfinu og næst algengast er að æxli eða krabbamein leiði til dauða. Nánar má lesa um það í svari við spurningunni Hversu margir deyja árlega úr krabbameini á Íslandi?

En kannski á spyrjandi frekar við hvers vegna við eldumst og deyjum að lokum en getum ekki lifað endalaust.

Í mjög stuttu og einfölduðu máli má segja að þegar við eldumst verða frumuskiptingar í líkamanum hægari og því ná frumurnar ekki að endurnýja sig eins hratt og þarf til þess að halda óskertri getu og starfsemi. Þetta leiðir til þess að allir vefir líkamans hrörna smám saman og á endanum bilar eitthvað sem líkaminn nær ekki að lagfæra, hann getur ekki starfað lengur og við deyjum.

Eins og sést í töflunni hér fyrir ofan er hár aldur einn og sér er ekki skráður sem dánarorsök í gögnum Hagstofunnar. Hins vegar verða flestir sjúkdómar algengari með aldrinum sem þýðir að því hærri aldri sem við náum þeim mun meiri líkur eru á að við fáum sjúkdóma sem geta verið banvænir, svo sem krabbamein og sjúkdóma í blóðrásarkerfinu.

Á Vísindavefnum er að finna nokkur svör um öldrun þar sem fjallað er ítarlega um það hvernig við eldumst og hvað það hefur í för með sér líkamlega:

• Af hverju eldumst við?
• Hvað eru öldrunarsjúkdómar?
• Hver eru áhrif öldrunar á taugakerfið?
• Hvaða áhrif hefur öldrun á meltingarkerfið?
• Hvers vegna er ekki hægt að stöðva öldrun í fólki?
• Er hugsanlegt að hægt verði að stöðva öldrun algjörlega eða er það óraunsætt?
• Hvað er telómerasi og hver eru áhrif hans á öldrun?
• Hvernig og hve oft endurnýjast frumur?

Mynd:

• Flickr. (Sótt 8.6.2018).

...