Senda inn spurningu
Sólin Sólin Rís 05:05 • sest 21:47 í Reykjavík
Tunglið Tunglið Rís 00:00 • Sest 00:00 í Reykjavík
Flóð Flóð Árdegis: 09:35 • Síðdegis: 22:03 í Reykjavík
Fjaran Fjara Árdegis: 03:36 • Síðdegis: 15:35 í Reykjavík
Visit the English version
Árnastofnun - mynd í *Árnarstofnun

Flokkun:

Hugvísindi örnefni
Hugvísindi Málvísindi: íslensk

Er örnefnið Katla aðeins notað um eldstöðina í Mýrdalsjökli?

Svavar Sigmundsson

Nafnið Katla er af sömu rót og ketill, en í Mýrdalsjökli eru sigkatlar stundum sýnilegir. Kvenmannsnafnið Katla kemur fyrir í Landnámu og í Íslendingasögum og er á sama hátt rótskylt karlmannsnafninu Ketill.

Nafnið er ekki aðeins til sem heiti á eldstöðinni í Mýrdalsjökli í Vestur-Skaftafellssýslu, heldur er það einnig nafn á ólgandi uppsprettu í landi Arnarvatns í Mývatnssveit (Jón Gauti Jónsson, 2006, bls. 22).

Örnefnið Katla er sjálfsagt best þekkt sem heiti á eldstöðinni í Mýrdalsjökli.

Örnefnið Vellankatla við Þingvallavatn er nefnt í Íslendingabók (Íslendingabók, 1968, bls. 16) og á við uppsprettu. Núpskatla er bær í Presthólahreppi í Norður-Þingeyjarsýslu, kallaður Katla í daglegu tali. Í Rauðanúpi sem bærinn er kenndur við, er djúp hringlaga skál sem heitir Ketill, talinn útbrunninn eldgígur, og er bærinn vafalaust kenndur við hann.

Sólkatla er gígurinn efst á Leggjabrjót, norðan við Hvítárvatn í Árnessýslu, en nafnið var gefið 1924 (Arnór Karlsson, 2001, bls. 84).

Heimildir og mynd:
  • Jón Gauti Jónsson, 2006. Mývatnssveit með kostum og kynjum. Árbók Ferðafélags Íslands, 2006. Ferðafélag Íslands, Reykjavík.
  • Íslendingabók, 1968. Íslenzk fornrit I, 1 (Jakob Benediktsson gaf út). Hið íslenzka fornritafélag, Reykjavík.
  • Arnór Karlsson, 2001. Á Kili. Í: Kjölur og kjalverðir. Árbók Ferðafélags Íslands, 2001. Ferðafélag Íslands, Reykjavík, 6-164.
  • Mynd: Mats: Íslandsmyndasafn © Mats Wibe Lund. (Sótt 8. 8. 2013)

Þetta svar er fengið úr bókinni Náttúruvá á Íslandi: Eldgos og jarðskjálftar og birt með góðfúslegu leyfi.

Höfundur

Svavar Sigmundsson

Svavar Sigmundsson

fyrrv. forstöðumaður Örnefnastofnunar

Útgáfudagur

23.9.2013

Spyrjandi

Ritstjórn

Efnisorð

Tilvísun

Svavar Sigmundsson. „Er örnefnið Katla aðeins notað um eldstöðina í Mýrdalsjökli? “ Vísindavefurinn, 23. september 2013. Sótt 29. apríl 2024. http://visindavefur.is/svar.php?id=65670.

Svavar Sigmundsson. (2013, 23. september). Er örnefnið Katla aðeins notað um eldstöðina í Mýrdalsjökli? Vísindavefurinn. Sótt af http://visindavefur.is/svar.php?id=65670

Svavar Sigmundsson. „Er örnefnið Katla aðeins notað um eldstöðina í Mýrdalsjökli? “ Vísindavefurinn. 23. sep. 2013. Vefsíða. 29. apr. 2024. <http://visindavefur.is/svar.php?id=65670>.

Chicago | APA | MLA

Tengd svör

Þessi síða notar vafrakökur Nánari upplýsingar

Ég samþykki
Spyrja

Sendu inn spurningu LeiðbeiningarTil baka

Hér getur þú sent okkur nýjar spurningar um vísindaleg efni.

Hafðu spurninguna stutta og hnitmiðaða og sendu aðeins eina í einu. Einlægar og vandaðar spurningar um mikilvæg efni eru líklegastar til að kalla fram vönduð og greið svör. Ekki er víst að tími vinnist til að svara öllum spurningum.

Persónulegar upplýsingar um spyrjendur eru eingöngu notaðar í starfsemi vefsins, til dæmis til að svör verði við hæfi spyrjenda. Spurningum er ekki sinnt ef spyrjandi villir á sér heimildir eða segir ekki nægileg deili á sér.

Spurningum sem eru ekki á verksviði vefsins er eytt.

Að öðru leyti er hægt að spyrja Vísindavefinn um allt milli himins og jarðar!

=

Senda grein til vinar

=

Er örnefnið Katla aðeins notað um eldstöðina í Mýrdalsjökli?
Nafnið Katla er af sömu rót og ketill, en í Mýrdalsjökli eru sigkatlar stundum sýnilegir. Kvenmannsnafnið Katla kemur fyrir í Landnámu og í Íslendingasögum og er á sama hátt rótskylt karlmannsnafninu Ketill.

Nafnið er ekki aðeins til sem heiti á eldstöðinni í Mýrdalsjökli í Vestur-Skaftafellssýslu, heldur er það einnig nafn á ólgandi uppsprettu í landi Arnarvatns í Mývatnssveit (Jón Gauti Jónsson, 2006, bls. 22).

Örnefnið Katla er sjálfsagt best þekkt sem heiti á eldstöðinni í Mýrdalsjökli.

Örnefnið Vellankatla við Þingvallavatn er nefnt í Íslendingabók (Íslendingabók, 1968, bls. 16) og á við uppsprettu. Núpskatla er bær í Presthólahreppi í Norður-Þingeyjarsýslu, kallaður Katla í daglegu tali. Í Rauðanúpi sem bærinn er kenndur við, er djúp hringlaga skál sem heitir Ketill, talinn útbrunninn eldgígur, og er bærinn vafalaust kenndur við hann.

Sólkatla er gígurinn efst á Leggjabrjót, norðan við Hvítárvatn í Árnessýslu, en nafnið var gefið 1924 (Arnór Karlsson, 2001, bls. 84).

Heimildir og mynd:
  • Jón Gauti Jónsson, 2006. Mývatnssveit með kostum og kynjum. Árbók Ferðafélags Íslands, 2006. Ferðafélag Íslands, Reykjavík.
  • Íslendingabók, 1968. Íslenzk fornrit I, 1 (Jakob Benediktsson gaf út). Hið íslenzka fornritafélag, Reykjavík.
  • Arnór Karlsson, 2001. Á Kili. Í: Kjölur og kjalverðir. Árbók Ferðafélags Íslands, 2001. Ferðafélag Íslands, Reykjavík, 6-164.
  • Mynd: Mats: Íslandsmyndasafn © Mats Wibe Lund. (Sótt 8. 8. 2013)

Þetta svar er fengið úr bókinni Náttúruvá á Íslandi: Eldgos og jarðskjálftar og birt með góðfúslegu leyfi....