Senda inn spurningu
Sólin Sólin Rís 06:57 • sest 20:10 í Reykjavík
Tunglið Tunglið Rís 00:00 • Sest 00:00 í Reykjavík
Flóð Flóð Árdegis: 12:06 • Síðdegis: 24:48 í Reykjavík
Fjaran Fjara Árdegis: 05:53 • Síðdegis: 18:06 í Reykjavík
Visit the English version
Árnastofnun - mynd í *Árnarstofnun

Flokkun:

Hugvísindi Málvísindi: íslensk

Hvaðan kemur orðið kuml? Af hverju er ekki bara talað um gröf?

Guðrún Kvaran

Orðið kuml í merkingunni ‛gröf’ þekkist í fornum bókmenntum enda er það notað um þann sem var jarðaður að heiðnum sið. Það var haft um hauga, minnisvarða og yfirleitt um legstað sem var ofanjarðar. Í kuml var oft lagt svokallað haugfé en það gat verið ýmislegt fémætt eða hinum látna mikils virði eins og vopn hans, skart, hestur hans eða hundur. Talið er að hérlendis hafi fundist talsvert á annað hundrað kumla.

Mannabein í kumli á Daðastöðum í Reykjadal. ©Fornleifastofnun Íslands

Kristján Eldjárn, þjóðminjavörður og síðar forseti, skrifaði doktorsritgerðina Kuml og haugfé árið 1956 sem enn er talin afar merkt fræðirit. Það var endurútgefið árið 2000 með viðbótum um kumlfundi.

Orðið kuml var einnig notað um heystæðu í opinni tóft og var stundum tyrft yfir hana. Enn ein merking orðsins er ‛meiðsl’ og er hún mest notuð í samsetningunni örkuml ‛bæklunarmeiðsl’.

Mynd:
  • Bein í kumli: Fornleifastofnun Íslands.

Höfundur

Guðrún Kvaran

Guðrún Kvaran

prófessor

Útgáfudagur

14.5.2012

Spyrjandi

Einar Pétursson

Efnisorð

Tilvísun

Guðrún Kvaran. „Hvaðan kemur orðið kuml? Af hverju er ekki bara talað um gröf?“ Vísindavefurinn, 14. maí 2012. Sótt 29. mars 2023. http://visindavefur.is/svar.php?id=12155.

Guðrún Kvaran. (2012, 14. maí). Hvaðan kemur orðið kuml? Af hverju er ekki bara talað um gröf? Vísindavefurinn. Sótt af http://visindavefur.is/svar.php?id=12155

Guðrún Kvaran. „Hvaðan kemur orðið kuml? Af hverju er ekki bara talað um gröf?“ Vísindavefurinn. 14. maí. 2012. Vefsíða. 29. mar. 2023. <http://visindavefur.is/svar.php?id=12155>.

Chicago | APA | MLA

Tengd svör

Þessi síða notar vafrakökur Nánari upplýsingar

Ég samþykki
Spyrja

Sendu inn spurningu LeiðbeiningarTil baka

Hér getur þú sent okkur nýjar spurningar um vísindaleg efni.

Hafðu spurninguna stutta og hnitmiðaða og sendu aðeins eina í einu. Einlægar og vandaðar spurningar um mikilvæg efni eru líklegastar til að kalla fram vönduð og greið svör. Ekki er víst að tími vinnist til að svara öllum spurningum.

Persónulegar upplýsingar um spyrjendur eru eingöngu notaðar í starfsemi vefsins, til dæmis til að svör verði við hæfi spyrjenda. Spurningum er ekki sinnt ef spyrjandi villir á sér heimildir eða segir ekki nægileg deili á sér.

Spurningum sem eru ekki á verksviði vefsins er eytt.

Að öðru leyti er hægt að spyrja Vísindavefinn um allt milli himins og jarðar!

=

Senda grein til vinar

=

Hvaðan kemur orðið kuml? Af hverju er ekki bara talað um gröf?
Orðið kuml í merkingunni ‛gröf’ þekkist í fornum bókmenntum enda er það notað um þann sem var jarðaður að heiðnum sið. Það var haft um hauga, minnisvarða og yfirleitt um legstað sem var ofanjarðar. Í kuml var oft lagt svokallað haugfé en það gat verið ýmislegt fémætt eða hinum látna mikils virði eins og vopn hans, skart, hestur hans eða hundur. Talið er að hérlendis hafi fundist talsvert á annað hundrað kumla.

Mannabein í kumli á Daðastöðum í Reykjadal. ©Fornleifastofnun Íslands

Kristján Eldjárn, þjóðminjavörður og síðar forseti, skrifaði doktorsritgerðina Kuml og haugfé árið 1956 sem enn er talin afar merkt fræðirit. Það var endurútgefið árið 2000 með viðbótum um kumlfundi.

Orðið kuml var einnig notað um heystæðu í opinni tóft og var stundum tyrft yfir hana. Enn ein merking orðsins er ‛meiðsl’ og er hún mest notuð í samsetningunni örkuml ‛bæklunarmeiðsl’.

Mynd:
  • Bein í kumli: Fornleifastofnun Íslands.

...