Sólin Sólin Rís 10:49 • sest 15:45 í Reykjavík
Tunglið Tunglið Rís 14:12 • Sest 06:59 í Reykjavík
Flóð Flóð Árdegis: 03:44 • Síðdegis: 16:05 í Reykjavík
Fjaran Fjara Árdegis: 10:04 • Síðdegis: 22:22 í Reykjavík
Sólin Sólin Rís 10:49 • sest 15:45 í Reykjavík
Tunglið Tunglið Rís 14:12 • Sest 06:59 í Reykjavík
Flóð Flóð Árdegis: 03:44 • Síðdegis: 16:05 í Reykjavík
Fjaran Fjara Árdegis: 10:04 • Síðdegis: 22:22 í Reykjavík
LeiðbeiningarTil baka

Sendu inn spurningu

Hér getur þú sent okkur nýjar spurningar um vísindaleg efni.

Hafðu spurninguna stutta og hnitmiðaða og sendu aðeins eina í einu. Einlægar og vandaðar spurningar um mikilvæg efni eru líklegastar til að kalla fram vönduð og greið svör. Ekki er víst að tími vinnist til að svara öllum spurningum.

Persónulegar upplýsingar um spyrjendur eru eingöngu notaðar í starfsemi vefsins, til dæmis til að svör verði við hæfi spyrjenda. Spurningum er ekki sinnt ef spyrjandi villir á sér heimildir eða segir ekki nægileg deili á sér.

Spurningum sem eru ekki á verksviði vefsins er eytt.

Að öðru leyti er hægt að spyrja Vísindavefinn um allt milli himins og jarðar!

=
Forsíða Náttúruvísindi og verkfræði Lífvísindi: dýrafræði Hvaða dýrategund er elst?

Flokkun:

11.1.2002
Náttúruvísindi og verkfræði Lífvísindi: dýrafræði

Hvaða dýrategund er elst?

Jón Már Halldórsson

Út frá rannsóknum á steingervingum er sennilegt að tegund nokkur af fylkingu armfætlinga (brachiopoda), sem fengið hefur íslenska nafnið tyngla en nefnist á latínu lingula, sé sú tegund sem lengst hefur verið við lýði af núlifandi tegundum jarðarinnar. Tegund þessi hefur fundist í steingervingalögum frá kambríum tímabili jarðsögunnar. Það segir okkur að tegundin hefur verið til í rúm 500 miljón ár og lítið breyst í útliti á þeim tíma.

Armfætlingar teljast nú vera um 300 tegundir en mun fleiri tegundir eru nú útdauðar og hafa fundist steingerðar, eða allt að 20.000 tegundir. Talið er að áður en hin mikla útrýmingaralda reið yfir jörðina fyrir 250 milljónum ára, þar sem mörk forlífsaldar og miðlífsaldar liggja, hafi fylkinginn verið mun tegundaauðugri. Armfætlingar finnast í dag aðallega í köldum sjó á heimskautasvæðunum og/eða á mjög miklu dýpi þannig að líffræði fylkingarinnar er ekki nægilega vel þekkt.

Armflætlingar minna mjög á samlokur enda með tvær skeljar. Skyldleikinn við samlokur eða önnur lindýr er þó enginn og eru skyldustu fylkingarnar fornar fylkingar eins og mosadýr (bryozoa).

Önnur tegund sjávarhryggleysingja, skeifukrabbinn (limulus) hefur verið til í nokkur hundruð milljón ár. Í ljósi líffræðinnar er aldur þessara tegunda ákaflega merkilegur miðað við að "meðalaldur" tegunda eru einungis fáeinar milljónir ára.

Fyrir áhugasama lesendur vill undirritaður benda á mjög merka bók um þetta eftir bandaríska fræðimanninn J. William Schopf, Cradle of life.



Mynd: Science and Engineering Library: Underwater Field Guide to Ross Island & McMurdo Sound, Antarctica

Höfundur

Jón Már Halldórsson

Jón Már Halldórsson

líffræðingur

Útgáfudagur

11.1.2002

Spyrjandi

Unnar Geirdal

Efnisorð

Tilvísun

Jón Már Halldórsson. „Hvaða dýrategund er elst?“ Vísindavefurinn, 11. janúar 2002, sótt 2. desember 2025, https://visindavefur.is/svar.php?id=2041.

Jón Már Halldórsson. (2002, 11. janúar). Hvaða dýrategund er elst? Vísindavefurinn. https://visindavefur.is/svar.php?id=2041

Jón Már Halldórsson. „Hvaða dýrategund er elst?“ Vísindavefurinn. 11. jan. 2002. Vefsíða. 2. des. 2025. <https://visindavefur.is/svar.php?id=2041>.

Chicago | APA | MLA

Þessi síða notar vafrakökur Nánari upplýsingar

Ég samþykki

Senda grein til vinar

=

Hvaða dýrategund er elst?
Út frá rannsóknum á steingervingum er sennilegt að tegund nokkur af fylkingu armfætlinga (brachiopoda), sem fengið hefur íslenska nafnið tyngla en nefnist á latínu lingula, sé sú tegund sem lengst hefur verið við lýði af núlifandi tegundum jarðarinnar. Tegund þessi hefur fundist í steingervingalögum frá kambríum tímabili jarðsögunnar. Það segir okkur að tegundin hefur verið til í rúm 500 miljón ár og lítið breyst í útliti á þeim tíma.

Armfætlingar teljast nú vera um 300 tegundir en mun fleiri tegundir eru nú útdauðar og hafa fundist steingerðar, eða allt að 20.000 tegundir. Talið er að áður en hin mikla útrýmingaralda reið yfir jörðina fyrir 250 milljónum ára, þar sem mörk forlífsaldar og miðlífsaldar liggja, hafi fylkinginn verið mun tegundaauðugri. Armfætlingar finnast í dag aðallega í köldum sjó á heimskautasvæðunum og/eða á mjög miklu dýpi þannig að líffræði fylkingarinnar er ekki nægilega vel þekkt.

Armflætlingar minna mjög á samlokur enda með tvær skeljar. Skyldleikinn við samlokur eða önnur lindýr er þó enginn og eru skyldustu fylkingarnar fornar fylkingar eins og mosadýr (bryozoa).

Önnur tegund sjávarhryggleysingja, skeifukrabbinn (limulus) hefur verið til í nokkur hundruð milljón ár. Í ljósi líffræðinnar er aldur þessara tegunda ákaflega merkilegur miðað við að "meðalaldur" tegunda eru einungis fáeinar milljónir ára.

Fyrir áhugasama lesendur vill undirritaður benda á mjög merka bók um þetta eftir bandaríska fræðimanninn J. William Schopf, Cradle of life.



Mynd: Science and Engineering Library: Underwater Field Guide to Ross Island & McMurdo Sound, Antarctica...