Senda inn spurningu

Sólin Rís 07:38 • sest 18:54 í Reykjavík

Tunglið Rís 18:35 • Sest 13:12 í Reykjavík

Flóð Árdegis: 07:59 • Síðdegis: 20:20 í Reykjavík

Fjara Árdegis: 01:51 • Síðdegis: 14:12 í Reykjavík

Visit the English version

Flokkun:

Hugvísindi Málvísindi: íslensk

Af hverju heita hesthús, fjárhús, hænsnahús og fleira eftir íbúum sínum, en svo heitir kýrhús allt í einu fjós?

Guðrún Kvaran

Hlusta

Orðið fjós er mjög gamalt í málinu. Það var upphaflega samsett orð, *fē-(h)ūs sem dróst saman og varð fjós við það að ē, sem fór næst á undan uppmælta sérhljóðinu ū varð að hálfsérhljóðinu -i- sem síðar varð að -j-.

Upphaflega var orðið fjós samsett orð, fé(h)ús.

Fjósið var notað fyrir stórgripi, mest nautpening, samanber nautafjós, en fénaðarfjós var notað fyrir minni gripi eins og sauðfé. Því lifði lengi forna merkingin í *fē-hūs, það er að um væri að ræða hús fyrir fénað en sú merking færðist síðan yfir á nautpeninginn einan.

Frekara lesefni á Vísindavefnum:

Hvaða kú er vent þegar einhver kúvendir til dæmis skoðunum sínum? eftir Guðrúnu Kvaran
Af hverju drekkum við mjólk úr kúm en ekki hestum? eftir Björn Sigurð Gunnarsson

Mynd:

Veröld sem var. Sótt 5.6.2009.

Höfundur

Guðrún Kvaran

prófessor

Útgáfudagur

5.6.2009

Spyrjandi

Hafliði Jónsson

Efnisorð

Tilvísun

Guðrún Kvaran. „Af hverju heita hesthús, fjárhús, hænsnahús og fleira eftir íbúum sínum, en svo heitir kýrhús allt í einu fjós?“ Vísindavefurinn, 5. júní 2009. Sótt 2. október 2023. http://visindavefur.is/svar.php?id=47675.

Guðrún Kvaran. (2009, 5. júní). Af hverju heita hesthús, fjárhús, hænsnahús og fleira eftir íbúum sínum, en svo heitir kýrhús allt í einu fjós? Vísindavefurinn. Sótt af http://visindavefur.is/svar.php?id=47675

Guðrún Kvaran. „Af hverju heita hesthús, fjárhús, hænsnahús og fleira eftir íbúum sínum, en svo heitir kýrhús allt í einu fjós?“ Vísindavefurinn. 5. jún. 2009. Vefsíða. 2. okt. 2023. <http://visindavefur.is/svar.php?id=47675>.

Chicago | APA | MLA

Spyrja

Sendu inn spurningu Leiðbeiningar Til baka

Hér getur þú sent okkur nýjar spurningar um vísindaleg efni.

Hafðu spurninguna stutta og hnitmiðaða og sendu aðeins eina í einu. Einlægar og vandaðar spurningar um mikilvæg efni eru líklegastar til að kalla fram vönduð og greið svör. Ekki er víst að tími vinnist til að svara öllum spurningum.

Persónulegar upplýsingar um spyrjendur eru eingöngu notaðar í starfsemi vefsins, til dæmis til að svör verði við hæfi spyrjenda. Spurningum er ekki sinnt ef spyrjandi villir á sér heimildir eða segir ekki nægileg deili á sér.

Spurningum sem eru ekki á verksviði vefsins er eytt.

Að öðru leyti er hægt að spyrja Vísindavefinn um allt milli himins og jarðar!

Senda grein til vinar

Nafn þitt

Netfang þitt

Netfang móttakanda

Ruslpóstvörn =

Svar

Af hverju heita hesthús, fjárhús, hænsnahús og fleira eftir íbúum sínum, en svo heitir kýrhús allt í einu fjós?
Orðið fjós er mjög gamalt í málinu. Það var upphaflega samsett orð, *fē-(h)ūs sem dróst saman og varð fjós við það að ē, sem fór næst á undan uppmælta sérhljóðinu ū varð að hálfsérhljóðinu -i- sem síðar varð að -j-.