Sólin Sólin Rís 05:26 • sest 21:28 í Reykjavík
Tunglið Tunglið Rís 21:24 • Sest 05:22 í Reykjavík
Flóð Flóð Árdegis: 06:10 • Síðdegis: 18:30 í Reykjavík
Fjaran Fjara Árdegis: 00:11 • Síðdegis: 12:20 í Reykjavík

Hvaða efnahagslegu afleiðingar hefði það fyrir heiminn og Ísland ef við gætum flutt smástirnið 433 Eros til jarðar, en það er fullt af gulli?

Gylfi Magnússon og Jón Gunnar Þorsteinsson

Smástirni eru litlir hnettir úr málmum og bergi. Þau ganga um sólina en eru ekki nægilega stór til að geta talist til reikistjarna. Smástirni eru oft óregluleg í lögun þar sem þyngdarkrafturinn er ekki nægilega mikill til þess að þau myndi kúlulaga hnött.

Eins og fram kemur í svari við spurningunni Hvað eru smástirni? eru smástirni afgangsefni frá myndun sólkerfisins. Þau liggja aðallega í belti milli reikistjarnanna Mars og Júpíters.

Smástirnið 433 Eros uppgötvaðist árið 1898. Það var fyrsta smástirnið sem geimfar lenti á. Það gerðist árið 2001. Hugsanlega eru allt að 20 milljón tonn af gulli á smástirninu 433 Eros, auk annarra málma. Um það má meðal annars lesa í greininni Gold rush in space? á vefsíðu BBC.

Sex myndir frá ólíkum sjónarhornum af smástirninu 433 Eros sem geimfarið NEAR Shoemaker tók. Smelltu á myndina til að sjá stærra eintak af henni.

Spyrjandi vill fá að vita hvaða áhrif það hefði á efnahag Íslands og heimsbyggðarinnar ef hægt væri að flytja smástirnið til jarðarinnar. Það sem er helst áhugavert við þetta frá sjónarhóli hagfræðinnar er sú einfalda staðreynd að það er engin þörf á öllu þessu gulli á jörðinni. Það er til meira en nóg af gulli og megnið af því sem hefur verið grafið úr jörðu er algjörlega gagnslaust, rykfellur bara í bankahvelfingum.

Jörðin yrði því ekki í neinum skilningi ríkari við að færa gullið til jarðar, burtséð frá kostnaðinum við það. Það myndi bara lækka verð á gulli og valda því að meira yrði látið rykfalla í bankahvelfingum. Þá væri allt eins gott að geyma þetta gull bara í þessu smástirni og láta það fara sína leið um óravíddir geimsins, það mætti kannski líta á það sem geimbankahólf.

Um aðra málma sem er að finna í smástirninu þorum við minna að segja, líklega væri þó eitthvert gagn af sumum þeirra á jörðu en að algjörlega óathuguðu máli teljum við næsta víst að kostnaðurinn við að vinna þá og flytja til jarðar yrði miklu hærri en af því að vinna þá úr jörðu.

Mynd:
  • 433 Eros á Wikipedia.org. Sótt 9.2.2012.

Ítarefni:

Upprunalega spurningin hljóðaði svona:
Hvaða efnahagslegu afleiðingar hefði það fyrir annars vegar heiminn og hins vegar Ísland ef Íslendingar gætu með einhverju móti slegið eign sinni á smástirnið 433 Eros og flutt það til jarðarinnar?

Höfundar

Gylfi Magnússon

prófessor í hagfræði við HÍ

Jón Gunnar Þorsteinsson

bókmenntafræðingur og ritstjóri Vísindavefsins

Útgáfudagur

10.2.2012

Spyrjandi

Róbert Bragason

Tilvísun

Gylfi Magnússon og Jón Gunnar Þorsteinsson. „Hvaða efnahagslegu afleiðingar hefði það fyrir heiminn og Ísland ef við gætum flutt smástirnið 433 Eros til jarðar, en það er fullt af gulli?“ Vísindavefurinn, 10. febrúar 2012. Sótt 23. apríl 2024. http://visindavefur.is/svar.php?id=61823.

Gylfi Magnússon og Jón Gunnar Þorsteinsson. (2012, 10. febrúar). Hvaða efnahagslegu afleiðingar hefði það fyrir heiminn og Ísland ef við gætum flutt smástirnið 433 Eros til jarðar, en það er fullt af gulli? Vísindavefurinn. Sótt af http://visindavefur.is/svar.php?id=61823

Gylfi Magnússon og Jón Gunnar Þorsteinsson. „Hvaða efnahagslegu afleiðingar hefði það fyrir heiminn og Ísland ef við gætum flutt smástirnið 433 Eros til jarðar, en það er fullt af gulli?“ Vísindavefurinn. 10. feb. 2012. Vefsíða. 23. apr. 2024. <http://visindavefur.is/svar.php?id=61823>.

Chicago | APA | MLA

Spyrja

Sendu inn spurningu LeiðbeiningarTil baka

Hér getur þú sent okkur nýjar spurningar um vísindaleg efni.

Hafðu spurninguna stutta og hnitmiðaða og sendu aðeins eina í einu. Einlægar og vandaðar spurningar um mikilvæg efni eru líklegastar til að kalla fram vönduð og greið svör. Ekki er víst að tími vinnist til að svara öllum spurningum.

Persónulegar upplýsingar um spyrjendur eru eingöngu notaðar í starfsemi vefsins, til dæmis til að svör verði við hæfi spyrjenda. Spurningum er ekki sinnt ef spyrjandi villir á sér heimildir eða segir ekki nægileg deili á sér.

Spurningum sem eru ekki á verksviði vefsins er eytt.

Að öðru leyti er hægt að spyrja Vísindavefinn um allt milli himins og jarðar!

=

Senda grein til vinar

=

Hvaða efnahagslegu afleiðingar hefði það fyrir heiminn og Ísland ef við gætum flutt smástirnið 433 Eros til jarðar, en það er fullt af gulli?
Smástirni eru litlir hnettir úr málmum og bergi. Þau ganga um sólina en eru ekki nægilega stór til að geta talist til reikistjarna. Smástirni eru oft óregluleg í lögun þar sem þyngdarkrafturinn er ekki nægilega mikill til þess að þau myndi kúlulaga hnött.

Eins og fram kemur í svari við spurningunni Hvað eru smástirni? eru smástirni afgangsefni frá myndun sólkerfisins. Þau liggja aðallega í belti milli reikistjarnanna Mars og Júpíters.

Smástirnið 433 Eros uppgötvaðist árið 1898. Það var fyrsta smástirnið sem geimfar lenti á. Það gerðist árið 2001. Hugsanlega eru allt að 20 milljón tonn af gulli á smástirninu 433 Eros, auk annarra málma. Um það má meðal annars lesa í greininni Gold rush in space? á vefsíðu BBC.

Sex myndir frá ólíkum sjónarhornum af smástirninu 433 Eros sem geimfarið NEAR Shoemaker tók. Smelltu á myndina til að sjá stærra eintak af henni.

Spyrjandi vill fá að vita hvaða áhrif það hefði á efnahag Íslands og heimsbyggðarinnar ef hægt væri að flytja smástirnið til jarðarinnar. Það sem er helst áhugavert við þetta frá sjónarhóli hagfræðinnar er sú einfalda staðreynd að það er engin þörf á öllu þessu gulli á jörðinni. Það er til meira en nóg af gulli og megnið af því sem hefur verið grafið úr jörðu er algjörlega gagnslaust, rykfellur bara í bankahvelfingum.

Jörðin yrði því ekki í neinum skilningi ríkari við að færa gullið til jarðar, burtséð frá kostnaðinum við það. Það myndi bara lækka verð á gulli og valda því að meira yrði látið rykfalla í bankahvelfingum. Þá væri allt eins gott að geyma þetta gull bara í þessu smástirni og láta það fara sína leið um óravíddir geimsins, það mætti kannski líta á það sem geimbankahólf.

Um aðra málma sem er að finna í smástirninu þorum við minna að segja, líklega væri þó eitthvert gagn af sumum þeirra á jörðu en að algjörlega óathuguðu máli teljum við næsta víst að kostnaðurinn við að vinna þá og flytja til jarðar yrði miklu hærri en af því að vinna þá úr jörðu.

Mynd:
  • 433 Eros á Wikipedia.org. Sótt 9.2.2012.

Ítarefni:

Upprunalega spurningin hljóðaði svona:
Hvaða efnahagslegu afleiðingar hefði það fyrir annars vegar heiminn og hins vegar Ísland ef Íslendingar gætu með einhverju móti slegið eign sinni á smástirnið 433 Eros og flutt það til jarðarinnar?
...