Sólin Sólin Rís 10:54 • sest 15:41 í Reykjavík
Tunglið Tunglið Rís 00:00 • Sest 00:00 í Reykjavík
Flóð Flóð Árdegis: 08:02 • Síðdegis: 20:23 í Reykjavík
Fjaran Fjara Árdegis: 01:45 • Síðdegis: 14:25 í Reykjavík
Sólin Sólin Rís 10:54 • sest 15:41 í Reykjavík
Tunglið Tunglið Rís 00:00 • Sest 00:00 í Reykjavík
Flóð Flóð Árdegis: 08:02 • Síðdegis: 20:23 í Reykjavík
Fjaran Fjara Árdegis: 01:45 • Síðdegis: 14:25 í Reykjavík
LeiðbeiningarTil baka

Sendu inn spurningu

Hér getur þú sent okkur nýjar spurningar um vísindaleg efni.

Hafðu spurninguna stutta og hnitmiðaða og sendu aðeins eina í einu. Einlægar og vandaðar spurningar um mikilvæg efni eru líklegastar til að kalla fram vönduð og greið svör. Ekki er víst að tími vinnist til að svara öllum spurningum.

Persónulegar upplýsingar um spyrjendur eru eingöngu notaðar í starfsemi vefsins, til dæmis til að svör verði við hæfi spyrjenda. Spurningum er ekki sinnt ef spyrjandi villir á sér heimildir eða segir ekki nægileg deili á sér.

Spurningum sem eru ekki á verksviði vefsins er eytt.

Að öðru leyti er hægt að spyrja Vísindavefinn um allt milli himins og jarðar!

=

Hvað er skammrif og hvaða böggull fylgir því?

Guðrún Kvaran

Árnastofnun - mynd í *Árnarstofnun
Skammrif er annars vegar notað um stutt rifbein í kind, það er eitthvert af fjórum fremstu rifjunum en hins vegar um framhluta kindarskrokks (bringu, hrygg og fjögur fremstu rifin). Orðið er notað í tveimur orðasamböndum, það eru komin/farin skammrifin úr deginum ‘það er tekið að líða á daginn’ og þar fylgir böggull skammrifi ‘galli fylgir kostum, ókostur er á einhverju’. Í fyrra sambandinu merkir böggull ‘byrði, ábaggi’.

Orðasambandið á rætur að rekja til slátrunar sauðfjár. Efsti hluti bógsins, sem einnig er nefndur böggull eða bægill, gat fylgt skammrifjunum ef illa var slátrað.

Elsta dæmi í Ritmálssafni Orðabókar Háskólans um að böggull fylgi skammrifi er úr bókinni Safn af íslenzkum orðskviðum sem Guðmundur Jónsson safnaði til úr málsháttasöfnum frá 18. öld. Bókin kom út í Kaupmannahöfn 1830:

Bögull fylgir hvörju skammrifi.

Orðasambandið á rætur að rekja til slátrunar sauðfjár. Efsti hluti bógsins, sem einnig er nefndur böggull eða bægill, gat fylgt skammrifjunum ef illa var slátrað.

Heimild:
  • Halldór Halldórsson. 1991. Íslenzkt orðtakasafn. 3. útgáfa aukin og endurskoðuð. Almenna bókafélagið, Reykjavík.

Mynd:

Höfundur

Guðrún Kvaran

prófessor

Útgáfudagur

24.2.2017

Spyrjandi

Pálína Benjamínsdóttir, Guðmundur Guðjónsson

Tilvísun

Guðrún Kvaran. „Hvað er skammrif og hvaða böggull fylgir því?“ Vísindavefurinn, 24. febrúar 2017, sótt 4. desember 2024, https://visindavefur.is/svar.php?id=73169.

Guðrún Kvaran. (2017, 24. febrúar). Hvað er skammrif og hvaða böggull fylgir því? Vísindavefurinn. https://visindavefur.is/svar.php?id=73169

Guðrún Kvaran. „Hvað er skammrif og hvaða böggull fylgir því?“ Vísindavefurinn. 24. feb. 2017. Vefsíða. 4. des. 2024. <https://visindavefur.is/svar.php?id=73169>.

Chicago | APA | MLA

Senda grein til vinar

=

Hvað er skammrif og hvaða böggull fylgir því?
Skammrif er annars vegar notað um stutt rifbein í kind, það er eitthvert af fjórum fremstu rifjunum en hins vegar um framhluta kindarskrokks (bringu, hrygg og fjögur fremstu rifin). Orðið er notað í tveimur orðasamböndum, það eru komin/farin skammrifin úr deginum ‘það er tekið að líða á daginn’ og þar fylgir böggull skammrifi ‘galli fylgir kostum, ókostur er á einhverju’. Í fyrra sambandinu merkir böggull ‘byrði, ábaggi’.

Orðasambandið á rætur að rekja til slátrunar sauðfjár. Efsti hluti bógsins, sem einnig er nefndur böggull eða bægill, gat fylgt skammrifjunum ef illa var slátrað.

Elsta dæmi í Ritmálssafni Orðabókar Háskólans um að böggull fylgi skammrifi er úr bókinni Safn af íslenzkum orðskviðum sem Guðmundur Jónsson safnaði til úr málsháttasöfnum frá 18. öld. Bókin kom út í Kaupmannahöfn 1830:

Bögull fylgir hvörju skammrifi.

Orðasambandið á rætur að rekja til slátrunar sauðfjár. Efsti hluti bógsins, sem einnig er nefndur böggull eða bægill, gat fylgt skammrifjunum ef illa var slátrað.

Heimild:
  • Halldór Halldórsson. 1991. Íslenzkt orðtakasafn. 3. útgáfa aukin og endurskoðuð. Almenna bókafélagið, Reykjavík.

Mynd:

...