Senda inn spurningu
Sólin Sólin Rís 05:19 • sest 21:35 í Reykjavík
Tunglið Tunglið Rís 25:18 • Sest 04:56 í Reykjavík
Flóð Flóð Árdegis: 07:07 • Síðdegis: 19:24 í Reykjavík
Fjaran Fjara Árdegis: 01:08 • Síðdegis: 13:14 í Reykjavík
Visit the English version

Flokkun:

Hugvísindi Málvísindi: íslensk

Hver er allt önnur Ella?

Guðrún Kvaran

Merking orðasambandsins það er allt önnur Ella er ‘það er allt annað mál’. Það þekkist frá fyrri hluta 20. aldar. Ég minnist þess að hafa lesið skýringu á seðli í talmálssafni Orðabókar Háskólans. Þá skýringu hefur Jón G. Friðjónsson einnig fundið í safninu og birtir í ritinu Mergur málsins (2006:167) og vitna ég í þá bók í því sem hér fer á eftir:

Það [orðatiltækið] á rætur sínar að rekja til Eyrarbakka. Kaupmenn þar voru tregir til að lána mönnum fyrr dropa ef þeir voru skuldugir en létu menn þó alltaf hafa í erfidrykkjur. Þetta notfærðu sér ýmsir, þ. á m. karl nokkur frá Álftarhól í Landeyjum en konan hans hét Elín. Eitt sinn vildi hann fá dreitil og sagði að hún Ella væri dauð og því yrði hann að fá vín í erfidrykkjuna. Kaupmaður sér strax að hann er að skrökva og spyr hvort það sé konan hans sem sé dáin. Karlinn svarar: „Nei, nei, það er allt önnur Ella, það er hún eldgamla Álftarhóls-Ella.“

Merking orðasambandsins það er allt önnur Ella er ‘það er allt annað mál’. Á myndinni sést söngkonan Ella Fitzgerald.

Önnur afbrigði eru til af þessari sögu sem öll eru rakin til orðaskipta kaupmanna og karla sem vildu næla sér í brennivínsdreitil og láta skrifa hjá sér.

Heimild:

  • Jón G. Friðjónsson. 2006. Mergur málsins. Íslensk orðatiltæki. Uppruni, saga og notkun. 2. útgáfa, aukin og endurbætt. Mál og menning, Reykjavík.

Mynd:

Höfundur

Guðrún Kvaran

Guðrún Kvaran

prófessor

Útgáfudagur

10.1.2019

Spyrjandi

Kristján Friðjónsson

Efnisorð

Tilvísun

Guðrún Kvaran. „Hver er allt önnur Ella?“ Vísindavefurinn, 10. janúar 2019. Sótt 25. apríl 2024. http://visindavefur.is/svar.php?id=76710.

Guðrún Kvaran. (2019, 10. janúar). Hver er allt önnur Ella? Vísindavefurinn. Sótt af http://visindavefur.is/svar.php?id=76710

Guðrún Kvaran. „Hver er allt önnur Ella?“ Vísindavefurinn. 10. jan. 2019. Vefsíða. 25. apr. 2024. <http://visindavefur.is/svar.php?id=76710>.

Chicago | APA | MLA

Tengd svör

Þessi síða notar vafrakökur Nánari upplýsingar

Ég samþykki
Spyrja

Sendu inn spurningu LeiðbeiningarTil baka

Hér getur þú sent okkur nýjar spurningar um vísindaleg efni.

Hafðu spurninguna stutta og hnitmiðaða og sendu aðeins eina í einu. Einlægar og vandaðar spurningar um mikilvæg efni eru líklegastar til að kalla fram vönduð og greið svör. Ekki er víst að tími vinnist til að svara öllum spurningum.

Persónulegar upplýsingar um spyrjendur eru eingöngu notaðar í starfsemi vefsins, til dæmis til að svör verði við hæfi spyrjenda. Spurningum er ekki sinnt ef spyrjandi villir á sér heimildir eða segir ekki nægileg deili á sér.

Spurningum sem eru ekki á verksviði vefsins er eytt.

Að öðru leyti er hægt að spyrja Vísindavefinn um allt milli himins og jarðar!

=

Senda grein til vinar

=

Hver er allt önnur Ella?
Merking orðasambandsins það er allt önnur Ella er ‘það er allt annað mál’. Það þekkist frá fyrri hluta 20. aldar. Ég minnist þess að hafa lesið skýringu á seðli í talmálssafni Orðabókar Háskólans. Þá skýringu hefur Jón G. Friðjónsson einnig fundið í safninu og birtir í ritinu Mergur málsins (2006:167) og vitna ég í þá bók í því sem hér fer á eftir:

Það [orðatiltækið] á rætur sínar að rekja til Eyrarbakka. Kaupmenn þar voru tregir til að lána mönnum fyrr dropa ef þeir voru skuldugir en létu menn þó alltaf hafa í erfidrykkjur. Þetta notfærðu sér ýmsir, þ. á m. karl nokkur frá Álftarhól í Landeyjum en konan hans hét Elín. Eitt sinn vildi hann fá dreitil og sagði að hún Ella væri dauð og því yrði hann að fá vín í erfidrykkjuna. Kaupmaður sér strax að hann er að skrökva og spyr hvort það sé konan hans sem sé dáin. Karlinn svarar: „Nei, nei, það er allt önnur Ella, það er hún eldgamla Álftarhóls-Ella.“

Merking orðasambandsins það er allt önnur Ella er ‘það er allt annað mál’. Á myndinni sést söngkonan Ella Fitzgerald.

Önnur afbrigði eru til af þessari sögu sem öll eru rakin til orðaskipta kaupmanna og karla sem vildu næla sér í brennivínsdreitil og láta skrifa hjá sér.

Heimild:

  • Jón G. Friðjónsson. 2006. Mergur málsins. Íslensk orðatiltæki. Uppruni, saga og notkun. 2. útgáfa, aukin og endurbætt. Mál og menning, Reykjavík.

Mynd:

...