Kaupauðgistefnan eða merkantílismi fólst fyrst og fremst í því að hvetja til útflutnings en vinna gegn innflutningi. Dregið var úr innflutningi með ýmsum höftum eða tollum. Ætlunin var með þessu að ná að flytja meira út en inn, fá mismuninn greiddan í gulli eða öðrum góðmálmum og ná þannig að safna miklu af slíkum eignum. Blómaskeið kaupauðgistefnunnar var á 17. öld og setti hún til dæmis talsvert mark á England og Frakkland á þessum tíma.

Þótt svipuð sjónarmið og lágu að baki kaupauðgistefnunni heyrist enn af og til og séu til dæmis notuð til að rökstyðja verndarstefnu í alþjóðaviðskiptum, þá er nú talið af hagfræðingum að kaupauðgistefnan sé óskynsamleg. Það var raunar bent á það með ágætum rökum þegar á 18. öld, til dæmis af Adam Smith. Nú er almennt viðurkennt að innflutningur er ekki síður mikilvægur en útflutningur fyrir efnahagslega velferð þjóðar.

Frekara lesefni á Vísindavefnum:

• Hvernig færði Adam Smith rök fyrir því að stuðla bæri að verslunarfrelsi? eftir Hannes Hólmstein Gissurarson
• Hver er talinn vera mesti frumkvöðull hagfræðinnar fyrr og síðar? eftir Gylfa Magnússon