Sólin Sólin Rís 10:06 • sest 16:19 í Reykjavík
Tunglið Tunglið Rís 08:19 • Sest 15:05 í Reykjavík
Flóð Flóð Árdegis: 05:15 • Síðdegis: 17:25 í Reykjavík
Fjaran Fjara Árdegis: 11:26 • Síðdegis: 23:34 í Reykjavík
Sólin Sólin Rís 10:06 • sest 16:19 í Reykjavík
Tunglið Tunglið Rís 08:19 • Sest 15:05 í Reykjavík
Flóð Flóð Árdegis: 05:15 • Síðdegis: 17:25 í Reykjavík
Fjaran Fjara Árdegis: 11:26 • Síðdegis: 23:34 í Reykjavík
LeiðbeiningarTil baka

Sendu inn spurningu

Hér getur þú sent okkur nýjar spurningar um vísindaleg efni.

Hafðu spurninguna stutta og hnitmiðaða og sendu aðeins eina í einu. Einlægar og vandaðar spurningar um mikilvæg efni eru líklegastar til að kalla fram vönduð og greið svör. Ekki er víst að tími vinnist til að svara öllum spurningum.

Persónulegar upplýsingar um spyrjendur eru eingöngu notaðar í starfsemi vefsins, til dæmis til að svör verði við hæfi spyrjenda. Spurningum er ekki sinnt ef spyrjandi villir á sér heimildir eða segir ekki nægileg deili á sér.

Spurningum sem eru ekki á verksviði vefsins er eytt.

Að öðru leyti er hægt að spyrja Vísindavefinn um allt milli himins og jarðar!

=

Hvað er átt við þegar sagt er „detti mér allar dauðar lýs úr höfði“?

Guðrún Kvaran

Upprunalega spurningin hljóðaði svona:

Hver er uppruni máltækisins „detti mér allar dauðar lýs úr hári/höfði“?

Orðasambandið detta mér allar dauðar lýs úr höfði þekkist frá því á 20. öld og er notað ef einhver er mjög undrandi yfir einhverju. Í Ritmálssafni Orðabókar Háskólans er til dæmis dæmi úr Paradísarheimt Halldórs Laxness:

það liggur við mér detti dauðar lýs úr höfði.

Jón Friðjónsson segir í bók sinni Mergur málsins (2006: 568) að líkingin kunni að vísa til þess að lýs eru mjög þaulsætnar í hári, „þ.e. e-ð er jafnótrúlegt og að losna við lýsnar.“

Heimildir og mynd:

Höfundur

Guðrún Kvaran

prófessor

Útgáfudagur

18.11.2025

Spyrjandi

Einar Örn Bjarnson

Tilvísun

Guðrún Kvaran. „Hvað er átt við þegar sagt er „detti mér allar dauðar lýs úr höfði“?“ Vísindavefurinn, 18. nóvember 2025, sótt 18. nóvember 2025, https://visindavefur.is/svar.php?id=82901.

Guðrún Kvaran. (2025, 18. nóvember). Hvað er átt við þegar sagt er „detti mér allar dauðar lýs úr höfði“? Vísindavefurinn. https://visindavefur.is/svar.php?id=82901

Guðrún Kvaran. „Hvað er átt við þegar sagt er „detti mér allar dauðar lýs úr höfði“?“ Vísindavefurinn. 18. nóv. 2025. Vefsíða. 18. nóv. 2025. <https://visindavefur.is/svar.php?id=82901>.

Chicago | APA | MLA

Senda grein til vinar

=

Hvað er átt við þegar sagt er „detti mér allar dauðar lýs úr höfði“?
Upprunalega spurningin hljóðaði svona:

Hver er uppruni máltækisins „detti mér allar dauðar lýs úr hári/höfði“?

Orðasambandið detta mér allar dauðar lýs úr höfði þekkist frá því á 20. öld og er notað ef einhver er mjög undrandi yfir einhverju. Í Ritmálssafni Orðabókar Háskólans er til dæmis dæmi úr Paradísarheimt Halldórs Laxness:

það liggur við mér detti dauðar lýs úr höfði.

Jón Friðjónsson segir í bók sinni Mergur málsins (2006: 568) að líkingin kunni að vísa til þess að lýs eru mjög þaulsætnar í hári, „þ.e. e-ð er jafnótrúlegt og að losna við lýsnar.“

Heimildir og mynd:

...