Sólin Sólin Rís 05:26 • sest 21:28 í Reykjavík
Tunglið Tunglið Rís 21:24 • Sest 05:22 í Reykjavík
Flóð Flóð Árdegis: 06:10 • Síðdegis: 18:30 í Reykjavík
Fjaran Fjara Árdegis: 00:11 • Síðdegis: 12:20 í Reykjavík

Hvenær gat orðið frændi merkt vinur?

Guðrún Kvaran

Í heild hljóðaði spurningin svona:
Hvenær gat orðið frændi merkt vinur? Gat það haft þessa merkingu á 18. og 19. öld?

Orðið frændi var í fornu máli notað um nána ættingja eins og bróður eða son en einnig um vin. Það á sér skyld orð í Norðurlandamálum eins í færeysku frænde, ættingi, vinur, dönsku frænde ‘ættingi, vinur’, sænsku frände ‘mágur’. Frændi á einnig ættingja í öðrum germönskum málum, samanber fornensku fréond, fornháþýsku friunt og gotnesku frijonds ‘vinur’. Orðið er eiginlega lýsingarháttur nútíðar af sögninni, fría, frjá (fríandi > frændi) ‘elska, unna’.

Orðið frændi var í fornu máli notað um nána ættingja eins og bróður eða son en einnig um vin. Í nútímamáli er merkingin ‘ættingi’ nánast einráð. Myndin sýnir menn í „fornmannabúningum“ á Alþingishátíðinni 1930.

Merkingin ‘ættingi’ er nánast einráð í nútímamáli þótt vinarmerkingin heyrist einstaka sinnum.

Heimild og mynd:

Höfundur

Guðrún Kvaran

prófessor

Útgáfudagur

30.6.2022

Spyrjandi

Hildur Jónsdóttir

Tilvísun

Guðrún Kvaran. „Hvenær gat orðið frændi merkt vinur?“ Vísindavefurinn, 30. júní 2022. Sótt 23. apríl 2024. http://visindavefur.is/svar.php?id=83393.

Guðrún Kvaran. (2022, 30. júní). Hvenær gat orðið frændi merkt vinur? Vísindavefurinn. Sótt af http://visindavefur.is/svar.php?id=83393

Guðrún Kvaran. „Hvenær gat orðið frændi merkt vinur?“ Vísindavefurinn. 30. jún. 2022. Vefsíða. 23. apr. 2024. <http://visindavefur.is/svar.php?id=83393>.

Chicago | APA | MLA

Spyrja

Sendu inn spurningu LeiðbeiningarTil baka

Hér getur þú sent okkur nýjar spurningar um vísindaleg efni.

Hafðu spurninguna stutta og hnitmiðaða og sendu aðeins eina í einu. Einlægar og vandaðar spurningar um mikilvæg efni eru líklegastar til að kalla fram vönduð og greið svör. Ekki er víst að tími vinnist til að svara öllum spurningum.

Persónulegar upplýsingar um spyrjendur eru eingöngu notaðar í starfsemi vefsins, til dæmis til að svör verði við hæfi spyrjenda. Spurningum er ekki sinnt ef spyrjandi villir á sér heimildir eða segir ekki nægileg deili á sér.

Spurningum sem eru ekki á verksviði vefsins er eytt.

Að öðru leyti er hægt að spyrja Vísindavefinn um allt milli himins og jarðar!

=

Senda grein til vinar

=

Hvenær gat orðið frændi merkt vinur?
Í heild hljóðaði spurningin svona:

Hvenær gat orðið frændi merkt vinur? Gat það haft þessa merkingu á 18. og 19. öld?

Orðið frændi var í fornu máli notað um nána ættingja eins og bróður eða son en einnig um vin. Það á sér skyld orð í Norðurlandamálum eins í færeysku frænde, ættingi, vinur, dönsku frænde ‘ættingi, vinur’, sænsku frände ‘mágur’. Frændi á einnig ættingja í öðrum germönskum málum, samanber fornensku fréond, fornháþýsku friunt og gotnesku frijonds ‘vinur’. Orðið er eiginlega lýsingarháttur nútíðar af sögninni, fría, frjá (fríandi > frændi) ‘elska, unna’.

Orðið frændi var í fornu máli notað um nána ættingja eins og bróður eða son en einnig um vin. Í nútímamáli er merkingin ‘ættingi’ nánast einráð. Myndin sýnir menn í „fornmannabúningum“ á Alþingishátíðinni 1930.

Merkingin ‘ættingi’ er nánast einráð í nútímamáli þótt vinarmerkingin heyrist einstaka sinnum.

Heimild og mynd:

...