Sólin Sólin Rís 04:34 • sest 22:17 í Reykjavík
Tunglið Tunglið Rís 04:09 • Sest 24:31 í Reykjavík
Flóð Flóð Árdegis: 06:15 • Síðdegis: 18:36 í Reykjavík
Fjaran Fjara Árdegis: 00:11 • Síðdegis: 12:26 í Reykjavík

Hvernig verkar spegill sem speglar á annarri hliðinni en er gegnsær hinum megin séð?

Ari Ólafsson

Spyrjandi vísar í upphaflegri spurningu í yfirheyrsluherbergi í bíómyndum.

Spegillinn sem lýst er í spurningunni er aðeins til í skáldsögum og kvikmyndum. Hins vegar má ná fram svipuðum skynhrifum með því að nota flöt sem speglar ljósgeislum að hluta en hleypir hinu í gegn, og hafa rökkvað öðru megin flatar en vel upplýst hinu megin. Þetta geta tveir menn prófað á myrku kvöldi. Annar er innanhúss í upplýstu herbergi og horfir út í myrkrið um glugga og sér aðeins eigin spegilmynd í glugganum því að daufa ljósið utan úr myrkrinu stenst ekki samkeppni við hana. Hinn stendur í myrkrinu utan gluggans í nokkurri fjarlægð og sér félaga sinn greinilega í gegnum glerið (spegilinn), enda er spegilmyndin þá afar dauf því að glerið speglar aðeins 4% af ljósinu á hvorum fleti og hleypir 92% í gegn.

Til nota í yfirheyrsluherbergi lögreglu eða viðtalsherbergjum er réttara að velja speglunarstuðul nær 90% eins og yfirleitt er gert, samanber að þessir speglar eru oft svipaðir venjulegum speglum. Jafnframt þarf ef til vill að varna því að sá sem er yfirheyrður geti slökkt ljósið, því að þá er galdurinn úti og „einstefnan“ snýst við. Skynhrifin um einstefnu eru alfarið tengd styrkhlutföllum á spegluðum geislum og gegnskinsgeislum.



Myndir þú þora að pissa í þetta klósett?

Ef „einstefnugler“ væri til gætum við búið til svarthlut sem ekki geislar, það er að segja hlut sem gleypir í sig alla geislun sem á hann fellur en varpar henni ekki frá sér aftur. Slíkur hlutur gæti hitnað upp úr öllu valdi af þessari geislun, þó að hún kæmi frá kaldari hlutum, og varmafræðin okkar stæðist ekki lengur.

Myndir:

Höfundur

Ari Ólafsson

dósent emeritus í eðlisfræði við HÍ

Útgáfudagur

28.4.2000

Spyrjandi

Páll Melsted

Tilvísun

Ari Ólafsson. „Hvernig verkar spegill sem speglar á annarri hliðinni en er gegnsær hinum megin séð?“ Vísindavefurinn, 28. apríl 2000. Sótt 8. maí 2024. http://visindavefur.is/svar.php?id=385.

Ari Ólafsson. (2000, 28. apríl). Hvernig verkar spegill sem speglar á annarri hliðinni en er gegnsær hinum megin séð? Vísindavefurinn. Sótt af http://visindavefur.is/svar.php?id=385

Ari Ólafsson. „Hvernig verkar spegill sem speglar á annarri hliðinni en er gegnsær hinum megin séð?“ Vísindavefurinn. 28. apr. 2000. Vefsíða. 8. maí. 2024. <http://visindavefur.is/svar.php?id=385>.

Chicago | APA | MLA

Spyrja

Sendu inn spurningu LeiðbeiningarTil baka

Hér getur þú sent okkur nýjar spurningar um vísindaleg efni.

Hafðu spurninguna stutta og hnitmiðaða og sendu aðeins eina í einu. Einlægar og vandaðar spurningar um mikilvæg efni eru líklegastar til að kalla fram vönduð og greið svör. Ekki er víst að tími vinnist til að svara öllum spurningum.

Persónulegar upplýsingar um spyrjendur eru eingöngu notaðar í starfsemi vefsins, til dæmis til að svör verði við hæfi spyrjenda. Spurningum er ekki sinnt ef spyrjandi villir á sér heimildir eða segir ekki nægileg deili á sér.

Spurningum sem eru ekki á verksviði vefsins er eytt.

Að öðru leyti er hægt að spyrja Vísindavefinn um allt milli himins og jarðar!

=

Senda grein til vinar

=

Hvernig verkar spegill sem speglar á annarri hliðinni en er gegnsær hinum megin séð?
Spyrjandi vísar í upphaflegri spurningu í yfirheyrsluherbergi í bíómyndum.

Spegillinn sem lýst er í spurningunni er aðeins til í skáldsögum og kvikmyndum. Hins vegar má ná fram svipuðum skynhrifum með því að nota flöt sem speglar ljósgeislum að hluta en hleypir hinu í gegn, og hafa rökkvað öðru megin flatar en vel upplýst hinu megin. Þetta geta tveir menn prófað á myrku kvöldi. Annar er innanhúss í upplýstu herbergi og horfir út í myrkrið um glugga og sér aðeins eigin spegilmynd í glugganum því að daufa ljósið utan úr myrkrinu stenst ekki samkeppni við hana. Hinn stendur í myrkrinu utan gluggans í nokkurri fjarlægð og sér félaga sinn greinilega í gegnum glerið (spegilinn), enda er spegilmyndin þá afar dauf því að glerið speglar aðeins 4% af ljósinu á hvorum fleti og hleypir 92% í gegn.

Til nota í yfirheyrsluherbergi lögreglu eða viðtalsherbergjum er réttara að velja speglunarstuðul nær 90% eins og yfirleitt er gert, samanber að þessir speglar eru oft svipaðir venjulegum speglum. Jafnframt þarf ef til vill að varna því að sá sem er yfirheyrður geti slökkt ljósið, því að þá er galdurinn úti og „einstefnan“ snýst við. Skynhrifin um einstefnu eru alfarið tengd styrkhlutföllum á spegluðum geislum og gegnskinsgeislum.



Myndir þú þora að pissa í þetta klósett?

Ef „einstefnugler“ væri til gætum við búið til svarthlut sem ekki geislar, það er að segja hlut sem gleypir í sig alla geislun sem á hann fellur en varpar henni ekki frá sér aftur. Slíkur hlutur gæti hitnað upp úr öllu valdi af þessari geislun, þó að hún kæmi frá kaldari hlutum, og varmafræðin okkar stæðist ekki lengur.

Myndir:...