Hvaða reglur gilda um akstur í hringtorgum og eiga þær líka við um erlenda ökumenn?

Nafn þitt

Netfang þitt

Netfang móttakanda

Ruslpóstvörn =

Svar

Hvaða reglur gilda um akstur í hringtorgum og eiga þær líka við um erlenda ökumenn?
Upprunalega spurningin hljóðaði svona:

Mundu reglur um hringtorg styðjast við réttarheimildina venju, þar sem ekkert er fjallað um þau í umferðarlögum fyrir utan að lagning sé bönnuð? Hvernig myndi fara ef tjón yrði í hringtorgi við erlendan ferðamann sem héldi því fram að aðrar reglur um hringtorg giltu?

Þann 25. júní 2019 samþykkti Alþingi ný umferðarlög sem tóku gildi þann 1. janúar 2020. Eitt nýmæli þessara laga eru hátternisreglur sem ökumönnum ber að fylgja í hringtorgum en í eldri umferðarlögum nr. 50/1987 var engum sérstökum reglum um slíkt til að dreifa. Þó gilda um þau almennar reglur um vegamót og á þeim hringtorgum sem hafa tvær akreinar eru yfirborðsmerkingar sem veita innri hring forgang við útakstur. Er þetta andstætt því sem gengur og gerist í nágrannalöndum þar sem ytri akrein hringtorga hefur jafnan forgang en sú regla samræmist hægri reglu 4. mgr. 25. gr. eldri umferðarlaga betur.

Samkvæmt 25. tölul. 3. gr. umferðarlaga nr. 77/2019 er hringtorg skilgreint sem vegamót þar sem hringlaga svæði er í miðjunni með akbraut umhverfis. Í 2. málslið 6. mgr. 19. gr. laganna segir að í hringtorgi sem skipt er í tvær akreinar skuli ökumaður velja hægri akrein, ytri hring, ætli hann að aka út úr hringtorginu á fyrstu gatnamótum.

Enn fremur segir í 3. málslið sömu málsgreinar að ökumaður á ytri hring skuli veita þeim sem ekur á innri hring forgang út úr torginu. Þegar ökumaður ætlar út úr hringtorgi á fyrstu gatnamótum eftir að hann ekur inn í hringtorgið ber honum að aka á hægri akrein, ytri hring, um hringtorgið, sbr. fyrrgreint ákvæði 2. málsl. 6. mgr., 19. gr. Ökumönnum í ytri hring ber samt sem áður að víkja fyrir fyrir umferð úr innri hring er þeir aka framhjá gatnamótunum, sbr. 3. málsl. sömu málsgreinar.

Verði árekstur með þeim hætti að tveir bílar rekist á þar sem annar ökumaður valdi vitlausa akrein í hringtorginu, miðað við fyrirhugaða akstursleið, og ökumaður í ytri hring virðir ekki forgang ökumanns í innri hring út úr hringtorginu geta báðir ökumenn talist eiga sök á árekstrinum, enda í því tilviki báðir tveir sekir um brot gegn 6. mgr. 19. gr. umferðarlaga.

Erlendir ferðamenn á Íslandi þurfa að lúta íslenskum lögum hvaðan sem þeir koma. Íslenska ríkið er fullvalda og innan íslenskrar lögsögu gildir íslenskur réttur jafnt um íslenska sem erlenda ríkisborgara. Erlendur ríkisborgari sem bæri ábyrgð á árekstri í hringtorgi gæti þess vegna ekki haldið því fram að tjónið væri ekki af hans völdum vegna annarra reglna um hringtorg í heimalandi hans. Samkvæmt íslenskum rétti bæri hann ábyrgð á tjóninu. Verður þó að telja hin nýju lög um skýra lögfestingu forgangsréttar innri akreinar til bóta og í betra samræmi við hugmyndina um réttarríkið.

Heimildir:

• Ágúst Ingvarsson. (2010). Árekstrarregla 89. gr. umferðarlaga nr. 50/1987 (meistararitgerð til Mag. jur. prófs í lögfræði). (Sótt 27.9.2019)
• Umferðarlög nr 50/1987 (eldri)
• Umferðarlög nr 77/2019 (nýju)

Heimildir

• Roundabouts Switzerland - picture-newsletter.com (sótt 30.09.19)

Höfundur færir þeim Tómasi Hrafni Sveinssyni, aðjúnkt, og Nökkva Nils Bernhardssyni þakkir fyrir yfirlestur og aðstoð.

...