Hvers vegna eru hægðir okkar stundum harðar og stundum mjúkar?

Nafn þitt

Netfang þitt

Netfang móttakanda

Ruslpóstvörn =

Svar

Hvers vegna eru hægðir okkar stundum harðar og stundum mjúkar?
Það fer eftir mataræði hvernig hægðirnar okkar eru. Áferð hægða ræðst af því hvort við fáum nóg af vökva og svokölluðum trefjaefnum í fæðunni.

Trefjaefni eru flókin kolvetni sem finnast í plöntufrumuveggjum, til dæmis beðmi og lignín. Við meltum ekki trefjaefnin og þau fara því óbreytt í gegnum meltingarveginn, allt til enda hans. Þau eru nauðsynleg vegna þess að þau binda vatn, allt að tífalda þyngd sína, og gera þannig hægðirnar miklar og mjúkar og auðveldar að losa. Trefjaefnin tryggja einnig að hægðirnar fara hratt í gegnum ristilinn.

Eðlilegar hægðir eru mjúkar og ætti líkaminn að losa þær einu sinni til tvisvar á dag án nokkurrar áreynslu. Ef reyndin er önnur er ekki nóg af plöntuafurðum í fæðunni. Þau matvæli sem innihalda mest af trefjaefnum eru gróft korn, baunir, grænmeti og ávextir. Engin trefjaefni eru í dýraafurðum. Ef fólk eyðir löngum stundum á klósettinu og er búið að koma sér upp miklu bókasafni þar, er kominn tími til að endurskoða mataræðið og þá sérstaklega hvort nóg af plöntuafurðum sé í fæðunni. Enn fremur má ekki gleyma að drekka nóg af vatni ef fólk borðar mikið af trefjaefnum.

Ef hægðir eru þurrar og harðar er erfitt og jafnvel sársaukafullt að losa þær. Langvarandi harðlífi og hægðatregða erta ristilinn og geta stuðlað að ýmsum kvillum, eins og gyllinæð, ristilpokum og sárum í ristli. Æðahnútar í fótleggjum geta jafnvel komið fram vegna þrýstings niður í þá við rembinginn sem fylgir harðlífi.

Í þessu svari er gengið út frá því að um heilbrigðan líkama sé að ræða en margt getur valdið sjúkdómum og kvillum í þörmum sem hefur í för með sér óeðlilegar hægðir. Nánar má lesa um það í svari sama höfundar við spurningunni Af hverju kúkar fólk? og í svari Jórunnar Frímannsdóttur við spurningunni Af hverju fær fólk niðurgang og hvernig er hægt að bregðast við honum?

Heimildir og mynd:

• Dietary Fiber á Continuum Health Partners.
• Dietary fiber á Wikipedia.
• Mynd: Food & Health with Timi Gustafson R.D.. Sótt 12. 12. 2011.

...