Sólin
Rís 05:15 • sest 21:38
Tunglið
Rís 01:18 • Sest 04:30
Flóð
Árdegis: 07:36 • Síðdegis: 19:53
Fjara
Árdegis: 01:39 • Síðdegis: 13:42
Ekki er fullkomlega vitað af hverju við grátum. Við grátum oft þegar eitthvað kemur okkur í tilfinningalegt uppnám, svo sem þegar við upplifum sorg, gleði eða sársauki. Orsök gráts má rekja til lífeðlisfræðilegra breytinga sem verða til skamms tíma í miðtaugakerfinu. Ákveðin svæði í heilanum verða virk og þaðan berast síðan boð til tárakirtlanna um að framleiða tár og við förum að gráta.
Samsetning tára getur verið afar flókin. Þau eru uppfull af ýmsum efnum, svo sem salti og hormónum. Margir vísindamenn sem hafa rannsakað grát telja að með honum sé líkaminn bæði að gefa frá sér ákveðin merki auk þess sem tilfinningaleg losun á sér stað.
Það kannast eflaust flestir við að finna fyrir létti eftir að hafa grátið. Gráturinn virðist losa um tilfinningalega spennu sem hefur byggst upp í líkamanum. Það er því mjög gott og gilt ráð að gráta þegar ástæða er til, til dæmis í sorgarferli. Fólki líður þá betur eftir á. Skýringin á þessu er einkum sú að við grát losnar kvalastillandi efni í heilanum, endorfín, og það eykur vellíðan.
Rannsóknir hafa sýnt að flest spendýr gráta ef þau upplifa mikinn sársauka. Eftir því sem við best vitum er þó maðurinn eina spendýrið sem fellir tár við tilfinningalegt áreiti. Sumar rannsóknir hafa þó bent til þess að fílar og górillur geri slíkt hið sama.
Frekara lesefni á Vísindavefnum:- Grætur einhver dýrategund, önnur en maðurinn? eftir Jón Má Halldórsson
- Hvað eru mörg saltkorn í einu tári? eftir Má Björgvinsson
- Hvað eru stírur sem myndast í augnkrókum og hvaða hlutverki gegna þær? eftir Þuríði Þorbjarnardóttur
- Til hvers eru tárin? eftir EDS
- Af hverju fær maður kökk í hálsinn þegar maður grætur? eftir EDS
- Getur augnlitur á fólki breyst, til dæmis ef fólk fer að gráta? eftir EDS
Mjög margir hafa sent Vísindavefnum fyrirspurn um grát og tár. Aðrir spyrjendur eru:
Eva Ólafsdóttir, Hjörleifur Jóhannesson, Inga Jóna Kristjánsdóttir, Bragi Kristjánsson, Björgvin Rafn, Hafdís Hauksdóttir, Sigurlaug Jónasdóttir, Páll Grétarsson, Sigíður Kristjánsdóttir, Bjarni Barkarson, Hrafnhildur Björk Guðgeirsdóttir, Sigrún Björg, Birta Rós, Elínborg Önundardóttir, Ívar Tumi Tumason, Alexander Már, Hermann Valdi, Vera Dögg Snorradóttir, Ásta Soffía, Anna Haraldsdóttir, María Pálsdóttir, Karen Mayen, Unnar Ari Hansson, Aron Friðrik Georgsson, Einar Þór Stefánsson, Sunnefa Þórarinsdóttir, Þóra Katrín Þórsdóttir og Margrét Ýr Einarsdóttir.
