Hvernig er dýralífið við Úralfjöll í Rússlandi?

Nafn þitt

Netfang þitt

Netfang móttakanda

Ruslpóstvörn =

Svar

Hvernig er dýralífið við Úralfjöll í Rússlandi?
Vegna þess hversu lág Úralfjöll eru ber dýralíf fjallgarðsins töluvert svipmót af sléttlendinu beggja vegna hans. Barrskógar (e. taiga) vaxa því nokkuð óhindrað yfir mestan hluta fjallanna og einkennist dýralífið töluvert af því. Það er þó langt frá því að telja megi Úralfjöllin til einnar vistar. Þau spanna afar stórt svæði; liggja allt frá túndrusvæðunum við Norður-Íshaf allt suður að steppunum í Kasakstan.

Nyrst á túndrusvæðum Úralfjalla eru hreindýr (Rangifer tarandus) tiltölulega algeng. Einnig lifa þar snjógæsir (Chen caerulescens), læmingjar (Lemmus sibiricus), snæuglur (Bubo scandiacus) og heimskautarefir (Vulpes lagopus). Dýralífið verður svo mun tegundaríkara þegar farið er suður eftir fjallgarðinum að hinum þéttu og fornu barrskógum Rússlands. Skógarbirnir (Ursus arctos), jarfi (Gulo gulo), gaupa (Lynx lynx), elgir (Alces alces), rádýr (Capreolus capreolus) og úlfar (Lupus lupus) eru helstu spendýr þessa hluta fjallgarðsins.

Rádýr (Capreolus capreolus) eru algeng dýr í Úralfjöllum. Hér sést karldýr vinstra megin á myndinni og kvendýr hægra megin.

Þegar sunnar dregur verða dýr eins og rádýr (Capreolus capreolus) og rauðrefur (Vulpes vulpes) algengari ásamt fjölmörgum smærri spendýrum, svo sem síberíuíkornanum (Tamias sibiricus). Einnig eru þar fjölmargar fuglategundir svo sem gaukur og orri (Tetrao tetrix) sem er algengur fugl á skógarbotninum. Orrar eru sérstaklega algengir á friðuðum eða afskekktum svæðum þar sem veiðiálag er ekki mikið. Úraluglan (Strix uralensis) er einn helsti ránfugl skóganna og veiðir einkum smærri nagdýr svo sem skógarmýs og íkorna.

Angurværan söng næturgalans (Luscinia megarhynchos) má heyra í þéttum laufskógunum þegar sunnar dregur og laufglói (Oriolus oriolus), sem meðal annars hefur flækst hingað til lands, sést skjótast á milli trjágreina. Þar má einnig sjá greifingja (Meles meles) á skógarbotninum.

Á friðuðum svæðum Úralfjalla er þéttleiki dýra einstakur á heimsvísu. Fjölmargir stærri meðlimir spendýrafánunnar sem finnast í barrskógunum teygja útbreiðslu sína suður í laufskógana eins og skógarbirnir og úlfar. Þéttleiki úlfa á svæðinu er með því mesta sem þekkist í heiminum. Talið er að 20-30 þúsund einstaklingar finnist á svæðinu og ber það vott um hversu mikið sé þar að finna af bráð, svo sem elgum.

Dýralífið verður nokkuð frábrugðnara þegar komið er á steppurnar syðst í fjallgarðinum, sérstaklega þegar farið er suður fyrir landamæri Kasakstan. Þar verða tegundir innan ættbálks nagdýra (Rodentia) algengari, svo sem stökkmýs (Dipodidae) og jarðíkornar (Spermophilus sp.). Snákar verða einnig mun algengari á þessum svæðum og má þar nefna evrasísku nöðruna (Vipera berus) og grassnákinn (Natrix natrix).

Steppurnar í Kasakstan.

Fjölmargar gjöfular ár renna úr Úralfjöllum til sjávar. Lax og silungur veiðast í einhverjum þeirra en sá verðmætasti fyrir íbúa Úralfjallgarðsins er tegund sem á rússnesku nefnist nelma, en það er hvítfiskur sem minnir nokkuð á ufsa.

Eftir því sem sunnar dregur eftir Úralfjallgarðinum verður dýralíf mun fábrotnara og þéttleiki dýra minnkar til muna. Þetta á þó ekki við um nagdýrin sem blómstra á landbúnaðarsvæðunum sem liggja syðst við fjallgarðinn. Mikil iðnaðaruppbygging varð í sunnaverðum Úralfjöllum á tímum Sovétríkjanna og stórar iðnaðarborgir risu með tilheyrandi mengun og búsvæðaraski fyrir dýralíf svæðisins.

Í Úralfjöllum eru sex þjóðgarðar og níu zapovetnik eða friðuð náttúrusvæði. Meðal þjóðgarða má nefna Pripyshmenskie bory sem hefur að geyma eitt stærsta votlendi Rússlands, en þar verpa fjölmargar fágætar fuglategundir.

Heimildir og frekara lesefni:

• Welcome to Ural
• Wild Russia

...