Senda inn spurningu
Sólin Sólin Rís 05:36 • sest 21:19 í Reykjavík
Tunglið Tunglið Rís 16:44 • Sest 05:50 í Reykjavík
Flóð Flóð Árdegis: 04:37 • Síðdegis: 17:05 í Reykjavík
Fjaran Fjara Árdegis: 10:57 • Síðdegis: 23:09 í Reykjavík
Visit the English version

Flokkun:

Vísindavefur Unga fólkið svarar
Náttúruvísindi og verkfræði Lífvísindi: dýrafræði

Hve mörg augu hafa kóngulær?

Gaukur Karlsson, Guðmundur Björn Kristinsson, Þorsteinn Ívar Albertsson og NHH

Þó kóngulær eigi það sameiginlegt að hafa átta fætur þá er ekki eins farið með augun. Flestar þeirra hafa þó einmitt átta augu. Allar kóngulóategundir eiga það sameiginlegt að augu þeirra koma í pörum en í sumum tilfellum er eitt parið betur þróað en hin pörin eða hitt parið.

Þó algengast sé að kónguló hafi átta augu þá hafa sumar þeirra sex, sumar fjögur á meðan aðrar hafa tvö augu. Þar að auki hafa sumar hellakóngulær ekki einu sinni augu en kóngulær reiða sig oft frekar á önnur skynfæri. Sumar tegundir, til dæmis úlfakóngulær og stökkkóngulær, hafa mjög góða sjón en augnapörin eru þó misgóð. Til að mynda getur aðalaugnaparið séð í lit hjá stökkkóngulóm.

Stökkkónguló (e. Jumping spider) í góðu gamni.

Um 44.000 tegundir kóngulóa eru þekktar í heiminum en þær skiptast í 109 ættir. Á Íslandi eru rúmlega 80 tegundir kóngulóa. Staðsetning augnanna sem og fjöldi þeirra eru notuð til flokkunar á kóngulóategundum en hvernig flokka eigi ættir og tegundir kóngulóa er þó nokkuð umdeilt mál í vísindasamfélaginu.

Flestar kóngulær sem halda sig í vefjum, blómum eða hafa einhvers konar festu til að reiða sig á sjá illa og treysta ekki á sjónina til að veiða. Hins vegar eru þær eru mjög næmar fyrir titringi; þegar flugur eða önnur skordýr festast í vefnum þeirra skynja þær titringinn og hlaupa að bráðinni. Svona vinnur til dæmis krosskóngulóin sem er afar algeng kónguló á Íslandi. Ef maður potar laust í vefinn til dæmis með grasi eða strái hleypur hún að því vegna þess að hún heldur að um bráð sé að ræða.

Heimildir:

Mynd:

Þetta svar er eftir nemendur í Háskóla unga fólksins, námskeiðum á vegum HÍ fyrir 12-16 ára ungmenni í júnímánuði 2013.

Höfundar

Gaukur Karlsson

nemandi í Háskóla unga fólksins

Guðmundur Björn Kristinsson

nemandi í Háskóla unga fólksins

Þorsteinn Ívar Albertsson

nemandi í Háskóla unga fólksins

Nanna Hlín Halldórsdóttir

NHH

Útgáfudagur

10.7.2013

Spyrjandi

Vignir Hlöðversson, Þórunn Guðmundsdóttir, f. 2002

Efnisorð

Tilvísun

Gaukur Karlsson, Guðmundur Björn Kristinsson, Þorsteinn Ívar Albertsson og NHH. „Hve mörg augu hafa kóngulær?“ Vísindavefurinn, 10. júlí 2013. Sótt 20. apríl 2024. http://visindavefur.is/svar.php?id=65303.

Gaukur Karlsson, Guðmundur Björn Kristinsson, Þorsteinn Ívar Albertsson og NHH. (2013, 10. júlí). Hve mörg augu hafa kóngulær? Vísindavefurinn. Sótt af http://visindavefur.is/svar.php?id=65303

Gaukur Karlsson, Guðmundur Björn Kristinsson, Þorsteinn Ívar Albertsson og NHH. „Hve mörg augu hafa kóngulær?“ Vísindavefurinn. 10. júl. 2013. Vefsíða. 20. apr. 2024. <http://visindavefur.is/svar.php?id=65303>.

Chicago | APA | MLA

Tengd svör

Þessi síða notar vafrakökur Nánari upplýsingar

Ég samþykki
Spyrja

Sendu inn spurningu LeiðbeiningarTil baka

Hér getur þú sent okkur nýjar spurningar um vísindaleg efni.

Hafðu spurninguna stutta og hnitmiðaða og sendu aðeins eina í einu. Einlægar og vandaðar spurningar um mikilvæg efni eru líklegastar til að kalla fram vönduð og greið svör. Ekki er víst að tími vinnist til að svara öllum spurningum.

Persónulegar upplýsingar um spyrjendur eru eingöngu notaðar í starfsemi vefsins, til dæmis til að svör verði við hæfi spyrjenda. Spurningum er ekki sinnt ef spyrjandi villir á sér heimildir eða segir ekki nægileg deili á sér.

Spurningum sem eru ekki á verksviði vefsins er eytt.

Að öðru leyti er hægt að spyrja Vísindavefinn um allt milli himins og jarðar!

=

Senda grein til vinar

=

Hve mörg augu hafa kóngulær?
Þó kóngulær eigi það sameiginlegt að hafa átta fætur þá er ekki eins farið með augun. Flestar þeirra hafa þó einmitt átta augu. Allar kóngulóategundir eiga það sameiginlegt að augu þeirra koma í pörum en í sumum tilfellum er eitt parið betur þróað en hin pörin eða hitt parið.

Þó algengast sé að kónguló hafi átta augu þá hafa sumar þeirra sex, sumar fjögur á meðan aðrar hafa tvö augu. Þar að auki hafa sumar hellakóngulær ekki einu sinni augu en kóngulær reiða sig oft frekar á önnur skynfæri. Sumar tegundir, til dæmis úlfakóngulær og stökkkóngulær, hafa mjög góða sjón en augnapörin eru þó misgóð. Til að mynda getur aðalaugnaparið séð í lit hjá stökkkóngulóm.

Stökkkónguló (e. Jumping spider) í góðu gamni.

Um 44.000 tegundir kóngulóa eru þekktar í heiminum en þær skiptast í 109 ættir. Á Íslandi eru rúmlega 80 tegundir kóngulóa. Staðsetning augnanna sem og fjöldi þeirra eru notuð til flokkunar á kóngulóategundum en hvernig flokka eigi ættir og tegundir kóngulóa er þó nokkuð umdeilt mál í vísindasamfélaginu.

Flestar kóngulær sem halda sig í vefjum, blómum eða hafa einhvers konar festu til að reiða sig á sjá illa og treysta ekki á sjónina til að veiða. Hins vegar eru þær eru mjög næmar fyrir titringi; þegar flugur eða önnur skordýr festast í vefnum þeirra skynja þær titringinn og hlaupa að bráðinni. Svona vinnur til dæmis krosskóngulóin sem er afar algeng kónguló á Íslandi. Ef maður potar laust í vefinn til dæmis með grasi eða strái hleypur hún að því vegna þess að hún heldur að um bráð sé að ræða.

Heimildir:

Mynd:

Þetta svar er eftir nemendur í Háskóla unga fólksins, námskeiðum á vegum HÍ fyrir 12-16 ára ungmenni í júnímánuði 2013....