Hvaða áhrif hafa loftlagsbreytingar á sjávarlíf?

Nafn þitt

Netfang þitt

Netfang móttakanda

Ruslpóstvörn =

Svar

Hvaða áhrif hafa loftlagsbreytingar á sjávarlíf?
Þær veðurfarsbreytingar sem eiga sér nú stað vegna uppsöfnunar á gróðurhúsalofttegundum, aðallega koltvíildis (CO₂), í lofthjúpi jarðar og í hafinu, sem gleypir mikið af koltvíildi, hafa margvísleg áhrif á vistkerfi hafsins. Vegna losunar gróðurhúsalofttegunda við brennslu og aðra athafnir mannkyns hefur hitastig sjávar hækkað. Áhrifin á lífríki hafsins eru nú þegar komin í ljós og hægt er að fullyrða að þessar breytingar séu áþreifanlegar, bæði í úthöfum og innhöfum jarðar.

Viðamiklar rannsóknir hafa sýnt að magn plöntusvifs í vesturhluta Indlandshafs hefur minnkað um fimmtung á rúmri hálfri öld. Á sumrin er blómi gróðursvifs á þessum slóðum meðal mesta þörungablóma sem þekkist á jörðinni og slík frumframleiðsla skilar sér í afar fjölbreyttu dýralífi. Því verður óneitanlega hnignun í lífmassanum og dýrum fækkar þegar plöntusvifið minnkar. Til að mynda fækkar hvölum, fiskum og sjávarhryggleysingjum.

Af hverju er þetta að gerast þarna og sennilega víðar í úthöfunum? Á vorin þarf að vera íblöndun á djúpsjó og grunnsjó samfara meiri birtu (fleiri sólarstundum og hita). Þá berast steinefni úr hafdjúpunum sem eru mikilvæg næringarefni fyrir vöxt og viðgang plöntusvifsins. Við hlýnun minnkar þessi blöndun úr hafdjúpunum auk heitari uppsjós sem veldur aukinni lagskiptingu og minnkandi aðgengi að steinefnum fyrir lífríki efsta lags sjávar. Hlýnun sjávar getur því valdið minnkandi frumframleiðni og minni lífmassa í heimshöfunum og þar af leiðandi minnkandi fiskistofnum.

Hér við land hafa orðið áþreifanlegar breytingar á dreifingu fiskistofna. Fjölmargar suðlægari tegundir fiska eru farnar að finnast í lögsögu landsins og norðlægari tegundir eru að verða fátíðari. Flest höfum við til dæmis heyrt fréttir af breytingum á göngumynstri loðnu (Mallotus villosus) hér við land með tilheyrandi búsifjum fyrir sjávarútveginn.

Aukið magn kolefnisefnasambanda í hafinu hefur áhrif á sýrustig þess. PH-gildið hefur lækkað hér við land samkvæmt rannsóknum og kalkmettun sömuleiðis. Minni kalkmettun í höfunum hefur bein áhrif á kalkmettandi lífverur, en það eru lífverur sem mynda stoðvefi eða skeljar úr kalki eins og til dæmis kórallar og ýmis konar skeldýr. Þetta er sennilega ein helsta ástæðan fyrir því að kóralrifum er að hnigna. Þessar kalkmyndandi plöntur og dýr eru ákaflega mikilvægur þáttur í vistkerfum hafsins og skemmdir á þeim munu hafa mikil áhrif á vistkerfið í heild.

Sennilega var mikil súrnun í hafinu á mörkum paleósín-míosín-skeiðsins (e. Paleocene-Miocene Thermal Maximum) fyrir tæpum 56 milljón árum en þeir atburðir ollu gríðarlegri útrýmingaröldu í heimshöfunum.

Hlýnun sjávar vegna aukins magns gróðurhúsalofttegunda hefur vissulega margvíslegar afleiðingar fyrir vistkerfi sjávar, meðal annars fækkun tegunda, skerðingu á lífmassa og breytingar á tegundasamsetningu og dreifingu lífvera um heimshöfin. Suðlægari tegundir færa sig norðar og fartegundir dvelja lengur á fæðustöðvum, til dæmis á norðurhjaranum. Slíkt sést meðal hvala hér við land en hugsanlega eru tegundir eins og langreyður (Balaenoptera physalus) farnar að fara seinna á haustin suður í hlýrri sjó.

Myndir:

• Flickr. SDIM5971_2 At the Novopetrovskoye (Новопетровcкое) Market: Capelin for 65 rubles/kg (about $1/lb in 2011). Eigandi myndarinnar er carlfbagge. Birt undir CC BY 2.0-leyfi Creative Commons. (Sótt 8.4.2019).
• Flickr. OIST Coral reef near Marine Observatory 2. Eigandi myndarinnar er OIST. Birt undir CC BY 2.0-leyfi Creative Commons. (Sótt 8.4.2019).

...