Getur klór í sundlaugum drepið COVID-veiruna og þá hvernig?

Nafn þitt

Netfang þitt

Netfang móttakanda

Ruslpóstvörn =

Svar

Getur klór í sundlaugum drepið COVID-veiruna og þá hvernig?

Stutta svarið

Klór-sótthreinsivökvi sem notaður er í sundlaugum og víðar inniheldur veika sýru sem nefnist hypýklórsýra. Hún getur smogið inn fyrir frumuhimnur örvera og fituhimnur hjúpaðra veira og valdið þar skaða á viðkomandi örverum og veirum með ýmsum efnabreytingum. Í því felst eyðingarmáttur klór-sótthreinsunar gagnvart örverum og veirum.

Lengra svar

Klór er notað sem sótthreinsiefni í sundlaugum hérlendis. Um er að ræða efnasamband sem inniheldur klórfrumeindina (atómið), táknuð með Cl, en ekki hreint klór, táknað með Cl₂. Umrætt efnasamband nefnist natrínhypóklórít og hefur efnatáknið NaOCl. Það er uppleyst í vatni (H₂O) þar sem það umbreytist meðal annars í veika sýru sem nefnist hypóklórsýra (HOCl) sem og basa (NaOH). Þetta gerist í samræmi við efnajöfnuna:

NaOCl + H₂O = NaOH + HOCl

Hypóklórsýran (HOCl) er hið eiginlega sótthreinsiefni og hún klofnar að litlu leyti í jónirnar (hlaðnar agnir), vetnisjón (H⁺) og hypóklórít (OCl^-) samkvæmt:

HOCl -> H⁺ + OCl^-

Agnirnar HOCl og OCl^- verka báðar sótthreinsandi, í þeirri merkingu að þær valda dauða örvera. Það gerist með þeim hætti að þær ná að smjúga í gegnum frumuhimnur viðkomandi örvera þar sem þær geta valdið „usla og skaða“ með efnahvörfum innan frumuveggjanna.

Óhlaðna ögnin HOCl á greiðari aðgang í gegnum frumuveggi en sú hlaðna (OCl^-). Því er æskilegt að sem mestur hluti sýrunnar sé á forminu HOCl. Það er tryggt með því að stilla af sýrustig vatnlausnarinnar með myndun kolsýru, á þann hátt að koltvíoxíð-gasi (CO₂) er blandað saman við vatnið. Dæmigert og æskilegt sýrustig í sundlaugum hefur gildi um 7,2 – 7,3.

Skemmdaráhrif og eyðingarmáttur vegna efnahvarfa hypóklórsýru við ýmis efni í frumum örvera og ýmsum veirum eru vel þekkt. ^[1] Hypóklórsýran eyðileggur til að mynda prótín, erfðaefni (RNA, DNA) og ómettaðar fitusýrur. Ekki liggja enn fyrir mælingar og óyggjandi sannanir fyrir sambærilegum eyðingarmætti hypóklórsýrunnar gagnvart veirunni sem veldur COVID-19. Í ljósi þess að samsetning þeirrar veiru er í grunninn sams konar og annarra veira, sem og örvera, verður að telja afar sennilegt að viðkomandi sótthreinsiefni hafi líka hamlandi eða eyðandi áhrif á SARS-CoV-2-veiruna. Meginlífefni hennar, það er erfðaefni, prótín og fituefnahjúpur (lípíðhjúpur), eru í grundavallaratriðum þau sömu og hjá öðrum örverum og veirum.

Samanburður á virkni klórs/hypóklórsýru annars vegar og spritts hins vegar við sótthreinsun er áhugaverður. Eins og fram kemur í svari við spurningunni Drepur handspritt kórónaveiruna? þá byggir sprittun einkum á eyðileggingu ysta hjúps veirunnar, lípíðhjúpnum. Ætla má að eyðileggingarmáttur klórsins felist einkum í efnabreytingum hypóklórsýrunnar við prótín veirunnar sem eru einkum innan við þann hjúp en einnig sem bindiprótín (e. spike protein) á yfirborði veirunnar. Það eru einmitt þau prótín sem veiran nýtir sér til að tengjast viðtökum á yfirborði hýsilfrumu.

Í þessu samhengi er einnig vert að hafa í huga svar við spurningunni Er hægt að drepa veirur í mönnum með sótthreinsivökva eða orkuríkum geislum? og bendum við lesendum á að kynna sér það.

Í lokin má einnig nefna að Sóttvarnastofnun Evrópu hefur gefið út ráðleggingar um notkun klórs til sótthreinsunar, til að verjast veirunni SARS-CoV-2. Þær ráðleggingar byggja meðal annars á niðurstöðum rannsókna á áhrifum klórs á kórónuveiruna SARS-CoV.^[2]

Tilvísanir:

1. ^ Sjá t.d.: Hypochlorous acid - Wikipedia. (Sótt 10.12.2020). Og hér: Does Chlorine Kill Coronavirus? - COVID-19, Featured, Health Topics - Hackensack Meridian Health. (Sótt 10.12.2020).
2. ^ Sjá: Study on the resistance of severe acute respiratory syndrome-associated coronavirus. (Sótt 11.12.2020). Einnig hér: Survival of Severe Acute Respiratory Syndrome Coronavirus. (Sótt 11.12.2020).

Myndir:

• Free photo of swimming pool. (Sótt 10.12.2020).
• File:Virus structure simple.png - Wikipedia. (Sótt 15.06.2020). Myndina gerði Graham Beards og hún er birt undir leyfinu Creative Commons — Attribution-ShareAlike 3.0 Unported — CC BY-SA 3.0.

Spurningu Odds er hér svarað að hluta....