Sólin Rís 09:05 • sest 17:17 í Reykjavík

Tunglið Rís 17:01 • Sest 24:15 í Reykjavík

Flóð Árdegis: 00:06 • Síðdegis: 12:49 í Reykjavík

Fjara Árdegis: 06:08 • Síðdegis: 19:25 í Reykjavík

Sólin Rís 09:05 • sest 17:17 í Reykjavík

Tunglið Rís 17:01 • Sest 24:15 í Reykjavík

Flóð Árdegis: 00:06 • Síðdegis: 12:49 í Reykjavík

Fjara Árdegis: 06:08 • Síðdegis: 19:25 í Reykjavík

Leiðbeiningar Til baka

Sendu inn spurningu

Hér getur þú sent okkur nýjar spurningar um vísindaleg efni.

Hafðu spurninguna stutta og hnitmiðaða og sendu aðeins eina í einu. Einlægar og vandaðar spurningar um mikilvæg efni eru líklegastar til að kalla fram vönduð og greið svör. Ekki er víst að tími vinnist til að svara öllum spurningum.

Persónulegar upplýsingar um spyrjendur eru eingöngu notaðar í starfsemi vefsins, til dæmis til að svör verði við hæfi spyrjenda. Spurningum er ekki sinnt ef spyrjandi villir á sér heimildir eða segir ekki nægileg deili á sér.

Spurningum sem eru ekki á verksviði vefsins er eytt.

Að öðru leyti er hægt að spyrja Vísindavefinn um allt milli himins og jarðar!

Hvernig fara plöntur að því að berast langar vegalengdir?

Útgáfudagur:

30.10.2025

Höfundur:

Pawel Wasowicz

Í árhundruð hafa náttúrufræðingar velt fyrir sér hvernig plöntur geti borist á milli fjarlægra staða og jafnvel numið land á nýjum eyjum langt úti í hafi. Hefðbundin sýn í líffræði hefur verið sú að ákveðnir eiginleikar fræja og ávaxta — eins og væng ...

Sjá nánar

Nýjustu svörin

Skoða öll nýjustu svörin

Landafræði

Hvort er Reykjavík eða Nuuk nyrsta höfuðborg heims?

Málvísindi: íslensk

Hvort er karlmannsnafnið Sturla karlkyns- eða kvenkynsorð?

Lífvísindi: dýrafræði

Hver er sjaldgæfasta risaeðlan?

Vísindadagatal 30. október

Vísindasagan

Mahatma Gandhi

1869-1948

Indverskur heimspekingur og stjórnmálamaður, hefur haft mikil áhrif með hugmyndum sínum um borgaralega óhlýðni gegn harðstjórn og um höfnun ofbeldis.

Nánar

Dagatal hinna upplýstu

Sement

Sement er bindiefni úr kalkdufti og leir. Sement er blandað vatni og yfirleitt sandi og möl. Þegar blandan þornar verður hún að grjótharðri steinsteypu. Hægt er að rekja sögu sementsins til þess tíma þegar menn fundu upp aðferð til að búa til kalk úr kalksteini. Forngrikkir á Krít og Egyptar notuðu sement fyrir 2500 f.Kr. og Rómverjar byggðu úr sementi í stórum stíl.

Nánar

Íslenskir vísindamenn

Viggó Þór Marteinsson

1961

Viggó Þór Marteinsson er sérfræðingur í örverufræði og lektor við Matvæla- og næringardeild HÍ ásamt því að vera faglegur leiðtogi á sviði rannsókna og nýsköpunar hjá Matís ohf.

Nánar

Vinsæl svör
Í dag Í vikunni

Þjóðfræði

Hvað er skoðað í almennri blóðrannsókn?

Önnur svör
Í dag Í vikunni

Læknisfræði

Hvernig smitast maður af kláðamaur?

Lífvísindi: mannslíkaminn

Hversu oft slær hjartað á mínútu?

Málvísindi: íslensk

Hvernig er málfræðilega réttast að hlakka til?

Landafræði

Hvort er Punta Arenas í Chile eða Dunedin á Nýja-Sjálandi syðsta borg í heimi?

Trúarbrögð

Hvað heita kertin fjögur á aðventukransinum?

Lífvísindi: almennt

Hvernig er hringrás kolefnis háttað í náttúrunni?

Sagnfræði: Íslandssaga

Hvenær var hætt að skipta á milli sumar- og vetrartíma á Íslandi?

Landafræði

Hvaða lönd teljast til Evrópu?

Læknisfræði

Hvað er þvagsýrugigt?

Lífvísindi: mannslíkaminn

Hvernig starfar mannsheilinn? Hverjar eru helstu heilastöðvarnar?

Læknisfræði

Þursabit og brjósklos, hver er munurinn á þessu tvennu?

Sagnfræði: Íslandssaga

Hvað var Rauðsokkahreyfingin?

Læknisfræði

Hvað er tvíburabróðir (graftarkýli) og hvað veldur honum?

Sagnfræði: mannkynssaga

Hvað er Kínamúrinn gamall og langur? Sést hann frá tunglinu?

Lífvísindi: almennt

Hver er munurinn á bakteríu og veiru? Eru sýklar og bakteríur það sama?

Lífvísindi: mannslíkaminn

Hvað gerir lifrin?

Málvísindi: almennt

Hvað er málþroskaröskun?

Félagsvísindi almennt

Hvaða mánaðanöfn voru notuð samkvæmt gamla íslenska tímatalinu og yfir hvaða tímabil náðu þau?

Hagfræði

Hvað eru verðbætur?

Læknisfræði

Hvað er tvíburabróðir (graftarkýli) og hvað veldur honum?

Lífvísindi: almennt

Hvaða sveppir á Íslandi eru eitraðir?

Sálfræði

Hvað er persónuleikaröskun?

Málvísindi: íslensk

Hvað þýðir 'miðvikudagur til moldar'?

Lífvísindi: dýrafræði

Hvaða sandhraukar eru þetta sem ég sé í fjörunni í Nauthólsvík þegar ég fer í sjósund?

Vísindafréttir

Gervigreind og vísindamiðlun — 25 ára afmælismálþing Vísindavefsins

Verða háskólar óþarfir með tilkomu gervigreindar? Getur gervigreindin tekið að sér að skrifa svör við spurningum á Vísindavefinn? Er hægt að treysta gervigreind? Hversu góð er gervigreindin í íslensku og hvernig er hægt að mæla það? Hvað eru gríðargö...

Nánar

Sjá vísindafréttir

Sendu inn spurningu

Hvernig fara plöntur að því að berast langar vegalengdir?

Útgáfudagur:

Spyrjandi:

Höfundur:

Nýjustu svörin

Hvort er Reykjavík eða Nuuk nyrsta höfuðborg heims?

Hvort er karlmannsnafnið Sturla karlkyns- eða kvenkynsorð?

Hver er sjaldgæfasta risaeðlan?

Vísindadagatal 30. október

Mahatma Gandhi

1869-1948

Sement

Viggó Þór Marteinsson

1961

Vinsæl svör Í dag Í vikunni

Hverjar eru hefðir og saga hrekkjavöku?

Hvort er Reykjavík eða Nuuk nyrsta höfuðborg heims?

Íslenskar gæsalappir eru „svona“, en hvar finn ég '„' á íslenska lyklaborðinu?

Hver er eðlilegur blóðþrýstingur?

Hvað er lágþrýstingur?

Hvað er skoðað í almennri blóðrannsókn?

Íslenskar gæsalappir eru „svona“, en hvar finn ég '„' á íslenska lyklaborðinu?

Hverjar eru hefðir og saga hrekkjavöku?

Hver er eðlilegur blóðþrýstingur?

Hvaða orð eiga Íslendingar yfir snjó?

Hvort er Reykjavík eða Nuuk nyrsta höfuðborg heims?

Hvenær er fyrsti sunnudagur í aðventu í ár? Er aðfangadagur talinn með?

Hversu marga drap fjöldamorðinginn Axlar-Björn í raun og veru?

Íslenskar gæsalappir eru „svona“, en hvar finn ég '„' á íslenska lyklaborðinu?

Hver er eðlilegur blóðþrýstingur?

Hvernig smitast maður af kláðamaur?

Hvað er skoðað í almennri blóðrannsókn?

Hvað er lágþrýstingur?

Hver er eðlilegur blóðþrýstingur?

Íslenskar gæsalappir eru „svona“, en hvar finn ég '„' á íslenska lyklaborðinu?

Hvað er kreatín?

Eru kynin bara tvö?

Hvað er lágþrýstingur?

Hvað er skoðað í almennri blóðrannsókn?

Önnur svör Í dag Í vikunni

Hvernig smitast maður af kláðamaur?

Hversu oft slær hjartað á mínútu?

Hvernig er málfræðilega réttast að hlakka til?

Hvort er Punta Arenas í Chile eða Dunedin á Nýja-Sjálandi syðsta borg í heimi?

Hvað heita kertin fjögur á aðventukransinum?

Hvernig er hringrás kolefnis háttað í náttúrunni?

Hvenær var hætt að skipta á milli sumar- og vetrartíma á Íslandi?

Hvaða lönd teljast til Evrópu?

Hvað er þvagsýrugigt?

Hvernig starfar mannsheilinn? Hverjar eru helstu heilastöðvarnar?

Þursabit og brjósklos, hver er munurinn á þessu tvennu?

Hvað var Rauðsokkahreyfingin?

Hvað er tvíburabróðir (graftarkýli) og hvað veldur honum?

Hvað er Kínamúrinn gamall og langur? Sést hann frá tunglinu?

Hver er munurinn á bakteríu og veiru? Eru sýklar og bakteríur það sama?

Hvað gerir lifrin?

Hvað er málþroskaröskun?

Hvaða mánaðanöfn voru notuð samkvæmt gamla íslenska tímatalinu og yfir hvaða tímabil náðu þau?

Hvað eru verðbætur?

Hvað er tvíburabróðir (graftarkýli) og hvað veldur honum?

Hvaða sveppir á Íslandi eru eitraðir?

Hvað er persónuleikaröskun?

Hvað þýðir 'miðvikudagur til moldar'?

Hvaða sandhraukar eru þetta sem ég sé í fjörunni í Nauthólsvík þegar ég fer í sjósund?

Vísindafréttir

Gervigreind og vísindamiðlun — 25 ára afmælismálþing Vísindavefsins

Vinsæl svör
Í dag Í vikunni

Önnur svör
Í dag Í vikunni