Sólin Rís 09:53 • sest 16:30 í Reykjavík

Tunglið Rís 02:00 • Sest 15:44 í Reykjavík

Flóð Árdegis: 02:06 • Síðdegis: 14:29 í Reykjavík

Fjara Árdegis: 08:15 • Síðdegis: 20:57 í Reykjavík

Sólin Rís 09:53 • sest 16:30 í Reykjavík

Tunglið Rís 02:00 • Sest 15:44 í Reykjavík

Flóð Árdegis: 02:06 • Síðdegis: 14:29 í Reykjavík

Fjara Árdegis: 08:15 • Síðdegis: 20:57 í Reykjavík

Leiðbeiningar Til baka

Sendu inn spurningu

Hér getur þú sent okkur nýjar spurningar um vísindaleg efni.

Hafðu spurninguna stutta og hnitmiðaða og sendu aðeins eina í einu. Einlægar og vandaðar spurningar um mikilvæg efni eru líklegastar til að kalla fram vönduð og greið svör. Ekki er víst að tími vinnist til að svara öllum spurningum.

Persónulegar upplýsingar um spyrjendur eru eingöngu notaðar í starfsemi vefsins, til dæmis til að svör verði við hæfi spyrjenda. Spurningum er ekki sinnt ef spyrjandi villir á sér heimildir eða segir ekki nægileg deili á sér.

Spurningum sem eru ekki á verksviði vefsins er eytt.

Að öðru leyti er hægt að spyrja Vísindavefinn um allt milli himins og jarðar!

Hvers vegna var farið að nota ritháttinn „söngur“ í stað „saungur“?

Útgáfudagur:

13.11.2025

Höfundur:

Guðrún Kvaran

Í heild hljóðaði spurningin svona:Hvers vegna var farið að nota ritháttinn „söngur“ í stað „saungur“ eins og sést oft í blöðum frá byrjun 20. aldar? Sama á við „öngull“ sbr. „Aungulsstaðir“ eða „Aungulsstaðahreppur“ sem nú er ritað „Öngulsstaðir“. ...

Sjá nánar

Nýjustu svörin

Skoða öll nýjustu svörin

Lífvísindi: dýrafræði

Hvers konar dýr var ógnarúlfur?

Eðlisfræði: fræðileg

Hvernig tengjast hugmyndir um upphaf alheimsins við skammtafræði? — Myndband

Eðlisfræði: fræðileg

Hvernig nýtist skammtafræði við efnagreiningar? — Myndband

Vísindadagatal 14. nóvember

Vísindasagan

Robert Brown

1773-1858

Skoskur grasafræðingur, gerði merkar rannsóknir í grasafræði og frægar athuganir á Browns-hreyfingu sem sést þegar frjókorn og aðrar smáagnir í vökva eru skoðaðar í smásjá.

Dagatal hinna upplýstu

Regla Pýþagórasar

Regla Pýþagórasar segir að í rétthyrndum þríhyrningi sé summan af lengd hvorrar skammhliðar um sig margfaldaðri með sjálfri sér jöfn lengd langhliðarinnar margfaldaðri með sjálfri sér. Reglu Pýþagórasar má t.d. nota til að reikna út fjarlægðir milli staða, sólarhæð og stærð hluta sem eru langt í burtu, svo að eitthvað sé nefnt.

Nánar

Íslenskir vísindamenn

Sigrún Júlíusdóttir

1944

Sigrún Júlíusdóttir er prófessor emerita við Félagsráðgjafardeild Háskóla Íslands. Rannsóknasvið hennar eru m.a. fjölskyldurannsóknir og hugmyndasaga félagsráðgjafar.

Nánar

Vinsæl svör
Í dag Í vikunni

Stjarnvísindi: sólkerfið

Getum við seinkað klukkunni á Íslandi og fengið þannig fleiri birtustundir yfir daginn?

Tölvunarfræði

Getum við seinkað klukkunni á Íslandi og fengið þannig fleiri birtustundir yfir daginn?

Trúarbrögð

Hvenær er fyrsti sunnudagur í aðventu í ár? Er aðfangadagur talinn með?

Lífvísindi: mannslíkaminn

Hver er eðlilegur blóðþrýstingur?

Eðlisfræði: fræðileg

Hvernig tengjast hugmyndir um upphaf alheimsins við skammtafræði? — Myndband

Trúarbrögð

Er líf eftir dauðann?

Sagnfræði: Íslandssaga

Eru þekkt dæmi um aðra íslenska fjöldamorðingja en Axlar-Björn?

Tölvunarfræði

Íslenskar gæsalappir eru „svona“, en hvar finn ég '„' á íslenska lyklaborðinu?

Lífvísindi: mannslíkaminn

Hver er eðlilegur blóðþrýstingur?

Trúarbrögð

Hvenær er fyrsti sunnudagur í aðventu í ár? Er aðfangadagur talinn með?

Lífvísindi: dýrafræði

Hver er hættulegasta geitungategund í heimi?

Stjarnvísindi: sólkerfið

Getum við seinkað klukkunni á Íslandi og fengið þannig fleiri birtustundir yfir daginn?

Lífvísindi: mannslíkaminn

Hver er eðlilegur blóðþrýstingur?

Tölvunarfræði

Íslenskar gæsalappir eru „svona“, en hvar finn ég '„' á íslenska lyklaborðinu?

Lífvísindi: mannslíkaminn

Hvað er kreatín?

Lífvísindi: almennt

Eru kynin bara tvö?

Lífvísindi: mannslíkaminn

Hvað er lágþrýstingur?

Læknisfræði

Hvað er skoðað í almennri blóðrannsókn?

Önnur svör
Í dag Í vikunni

Lífvísindi: mannslíkaminn

Hvaða hlutverki gegnir brisið í líkamanum?

Umhverfismál

Hvað veldur gróðurhúsaáhrifum?

Læknisfræði

Hvaða einkenni fylgja skorti á B-12 vítamíni?

Jarðvísindi

Getið þið sagt mér eitthvað um útræn öfl?

Málvísindi: almennt

Hvernig læra börn tungumálið?

Lífvísindi: mannslíkaminn

Hvað veldur vindgangi?

Trúarbrögð

Hvað heita kertin fjögur á aðventukransinum?

Læknisfræði

Hvað er gyllinæð og hvernig er hægt að losna við hana?

Unga fólkið svarar

Get ég fengið að sjá rúnastafrófið eins og það var á Íslandi?

Sálfræði

Hvað er jaðarpersónuleikaröskun? Er hægt að ráða bót á henni?

Lögfræði

Hverjir eru lögbundnir frídagar okkar Íslendinga?

Lífvísindi: almennt

Hver er munurinn á geni og DNA?

Læknisfræði

Hver eru einkenni krabbameina í endaþarmi?

Læknisfræði

Hver eru einkenni heilahimnubólgu og hvað er bráðaheilahimnubólga?

Jarðvísindi

Hver er munurinn á grágrýti og blágrýti?

Stærðfræði

Hvaða tölur koma á eftir milljón og milljarði?

Hagfræði

Í hverju felst munurinn á verðtryggðum og óverðtryggðum vöxtum á lánum?

Landafræði

Hver eru 5 hæstu fjöll Íslands?

Hagfræði

Hvað er EBITDA fyrirtækja og hvernig er hún reiknuð út?

Lífvísindi: dýrafræði

Hvaða sandhraukar eru þetta sem ég sé í fjörunni í Nauthólsvík þegar ég fer í sjósund?

Læknisfræði

Hvað er tvíburabróðir (graftarkýli) og hvað veldur honum?

Málvísindi: íslensk

Er einhver munur á því að vera skrítinn eða skrýtinn?

Sálfræði

Hvað er persónuleikaröskun?

Málvísindi: íslensk

Hvað þýðir 'miðvikudagur til moldar'?

Vísindafréttir

Gervigreind og vísindamiðlun — 25 ára afmælismálþing Vísindavefsins

Verða háskólar óþarfir með tilkomu gervigreindar? Getur gervigreindin tekið að sér að skrifa svör við spurningum á Vísindavefinn? Er hægt að treysta gervigreind? Hversu góð er gervigreindin í íslensku og hvernig er hægt að mæla það? Hvað eru gríðargö...

Nánar

Sjá vísindafréttir

Sendu inn spurningu

Hvers vegna var farið að nota ritháttinn „söngur“ í stað „saungur“?

Útgáfudagur:

Spyrjandi:

Höfundur:

Nýjustu svörin

Hvers konar dýr var ógnarúlfur?

Hvernig tengjast hugmyndir um upphaf alheimsins við skammtafræði? — Myndband

Hvernig nýtist skammtafræði við efnagreiningar? — Myndband

Vísindadagatal 14. nóvember

Robert Brown

1773-1858

Regla Pýþagórasar

Sigrún Júlíusdóttir

1944

Vinsæl svör Í dag Í vikunni

Getum við seinkað klukkunni á Íslandi og fengið þannig fleiri birtustundir yfir daginn?

Íslenskar gæsalappir eru „svona“, en hvar finn ég '„' á íslenska lyklaborðinu?

Hvenær er fyrsti sunnudagur í aðventu í ár? Er aðfangadagur talinn með?

Hver er eðlilegur blóðþrýstingur?

Hver er uppruni og merking orðasambandsins að vera með böggum hildar?

Hvað eru bráðger börn?

Íslenskar gæsalappir eru „svona“, en hvar finn ég '„' á íslenska lyklaborðinu?

Getum við seinkað klukkunni á Íslandi og fengið þannig fleiri birtustundir yfir daginn?

Hvenær er fyrsti sunnudagur í aðventu í ár? Er aðfangadagur talinn með?

Hver er eðlilegur blóðþrýstingur?

Hvernig tengjast hugmyndir um upphaf alheimsins við skammtafræði? — Myndband

Er líf eftir dauðann?

Eru þekkt dæmi um aðra íslenska fjöldamorðingja en Axlar-Björn?

Íslenskar gæsalappir eru „svona“, en hvar finn ég '„' á íslenska lyklaborðinu?

Hver er eðlilegur blóðþrýstingur?

Hvenær er fyrsti sunnudagur í aðventu í ár? Er aðfangadagur talinn með?

Hver er hættulegasta geitungategund í heimi?

Getum við seinkað klukkunni á Íslandi og fengið þannig fleiri birtustundir yfir daginn?

Hver er eðlilegur blóðþrýstingur?

Íslenskar gæsalappir eru „svona“, en hvar finn ég '„' á íslenska lyklaborðinu?

Hvað er kreatín?

Eru kynin bara tvö?

Hvað er lágþrýstingur?

Hvað er skoðað í almennri blóðrannsókn?

Önnur svör Í dag Í vikunni

Hvaða hlutverki gegnir brisið í líkamanum?

Hvað veldur gróðurhúsaáhrifum?

Hvaða einkenni fylgja skorti á B-12 vítamíni?

Getið þið sagt mér eitthvað um útræn öfl?

Hvernig læra börn tungumálið?

Hvað veldur vindgangi?

Hvað heita kertin fjögur á aðventukransinum?

Hvað er gyllinæð og hvernig er hægt að losna við hana?

Get ég fengið að sjá rúnastafrófið eins og það var á Íslandi?

Hvað er jaðarpersónuleikaröskun? Er hægt að ráða bót á henni?

Hverjir eru lögbundnir frídagar okkar Íslendinga?

Hver er munurinn á geni og DNA?

Hver eru einkenni krabbameina í endaþarmi?

Hver eru einkenni heilahimnubólgu og hvað er bráðaheilahimnubólga?

Hver er munurinn á grágrýti og blágrýti?

Hvaða tölur koma á eftir milljón og milljarði?

Í hverju felst munurinn á verðtryggðum og óverðtryggðum vöxtum á lánum?

Hver eru 5 hæstu fjöll Íslands?

Hvað er EBITDA fyrirtækja og hvernig er hún reiknuð út?

Hvaða sandhraukar eru þetta sem ég sé í fjörunni í Nauthólsvík þegar ég fer í sjósund?

Hvað er tvíburabróðir (graftarkýli) og hvað veldur honum?

Er einhver munur á því að vera skrítinn eða skrýtinn?

Hvað er persónuleikaröskun?

Hvað þýðir 'miðvikudagur til moldar'?

Vísindafréttir

Gervigreind og vísindamiðlun — 25 ára afmælismálþing Vísindavefsins

Vinsæl svör
Í dag Í vikunni

Önnur svör
Í dag Í vikunni