Sólin Rís 06:57 • sest 19:46 í Reykjavík

Tunglið Rís 25:15 • Sest 20:02 í Reykjavík

Flóð Árdegis: 03:00 • Síðdegis: 15:35 í Reykjavík

Fjara Árdegis: 09:10 • Síðdegis: 22:11 í Reykjavík

Sólin Rís 06:57 • sest 19:46 í Reykjavík

Tunglið Rís 25:15 • Sest 20:02 í Reykjavík

Flóð Árdegis: 03:00 • Síðdegis: 15:35 í Reykjavík

Fjara Árdegis: 09:10 • Síðdegis: 22:11 í Reykjavík

Leiðbeiningar Til baka

Sendu inn spurningu

Hér getur þú sent okkur nýjar spurningar um vísindaleg efni.

Hafðu spurninguna stutta og hnitmiðaða og sendu aðeins eina í einu. Einlægar og vandaðar spurningar um mikilvæg efni eru líklegastar til að kalla fram vönduð og greið svör. Ekki er víst að tími vinnist til að svara öllum spurningum.

Persónulegar upplýsingar um spyrjendur eru eingöngu notaðar í starfsemi vefsins, til dæmis til að svör verði við hæfi spyrjenda. Spurningum er ekki sinnt ef spyrjandi villir á sér heimildir eða segir ekki nægileg deili á sér.

Spurningum sem eru ekki á verksviði vefsins er eytt.

Að öðru leyti er hægt að spyrja Vísindavefinn um allt milli himins og jarðar!

Af hverju er spænska veikin kölluð þessu nafni?

Útgáfudagur:

17.09.2025

Höfundur:

Jón Gunnar Þorsteinsson

Heimsfaraldur inflúensu sem geisaði frá 1918 til 1919 er oft nefndur spænska veikin (e. spanish flu) eða spánska veikin. Ástæðan fyrir þessari nafngift er eftirfarandi: Þegar faraldurinn braust út stóð fyrri heimsstyrjöldin enn yfir. Fjölmiðlar ríkja ...

Sjá nánar

Nýjustu svörin

Skoða öll nýjustu svörin

Vísindi almennt

Hvað er spönn og hvað er hún löng?

Eðlisfræði: í daglegu lífi

Af hverju hreyfast vínglös stundum án snertingar ef þau eru lögð á hvolf eftir uppvask?

Sálfræði

Hvað eru falskar minningar?

Vísindadagatal 17. september

Vísindasagan

Grigori Perelman

1966

Rússneskur stærðfræðingur, hefur unnið að rúmfræðilegri grannfræði og sannað tilgátu Poincarés. Hefur hafnað viðurkenningum og er jafnvel talinn afhuga stærðfræði.

Nánar

Dagatal hinna upplýstu

Olía

Jarðolía er fyrst og fremst mynduð úr leifum sjávarsvifslífvera sem hafa fallið til botns og safnast fyrir í leirkenndu botnseti. Leifarnar taka síðan ýmsum efnabreytingum í setlögunum fyrir tilstuðlan gerla og hvata, vaxandi þunga efri jarðlaga og hækkandi hitastigs. Jarðolía hefur verið notuð að minnsta kosti frá því á fjórða árþúsundi f.Kr.

Nánar

Íslenskir vísindamenn

Guðbjörg Rannveig Jóhannesdóttir

1980

Guðbjörg Rannveig Jóhannesdóttir er nýdoktor við Heimspekistofnun HÍ og lektor við Listaháskóla Íslands. Samband manns og náttúru/umhverfis hefur verið helsta viðfangsefni hennar innan heimspekinnar.

Nánar

Vinsæl svör
Í dag Í vikunni

Tölvunarfræði

Hvað er fjölmenningarhyggja? Verður hún að lokum til þess að allir í heiminum tilheyri sömu þjóðinni?

Læknisfræði

Hvað er skoðað í almennri blóðrannsókn?

Tölvunarfræði

Hvenær kom orðið gervigreind fyrst fram í íslensku?

Lífvísindi: almennt

Eru kynin bara tvö?

Lífvísindi: mannslíkaminn

Er hægt að sanna eða staðfesta líffræðilegt kyn fólks með litningaprófi?

Tölvunarfræði

Íslenskar gæsalappir eru „svona“, en hvar finn ég '„' á íslenska lyklaborðinu?

Lífvísindi: mannslíkaminn

Hver er eðlilegur blóðþrýstingur?

Málvísindi: íslensk

Hvað er átt við þegar fólk segir 'frá blautu barnsbeini'?

Lífvísindi: mannslíkaminn

Hvað er kreatín?

Lífvísindi: mannslíkaminn

Hver er eðlilegur blóðþrýstingur?

Lífvísindi: mannslíkaminn

Hvað er kreatín?

Tölvunarfræði

Íslenskar gæsalappir eru „svona“, en hvar finn ég '„' á íslenska lyklaborðinu?

Lífvísindi: almennt

Eru kynin bara tvö?

Lífvísindi: mannslíkaminn

Hvað er lágþrýstingur?

Læknisfræði

Hvað er skoðað í almennri blóðrannsókn?

Önnur svör
Í dag Í vikunni

Stærðfræði

Hvað eru heilar og ræðar tölur?

Næringarfræði

Hvað eru vítamín og til hvers þurfum við þau?

Jarðvísindi

Hvers konar fjöll eru Alparnir og hvernig urðu þau til?

Stærðfræði

Hvernig er regla Pýþagórasar sönnuð?

Lífvísindi: mannslíkaminn

Hver er munurinn á brjóstsviða og nábít?

Lífvísindi: dýrafræði

Hvernig losnar maður við silfurskottur?

Læknisfræði

Af hverju sér maður stundum bletti fyrir augunum?

Lífvísindi: almennt

Hver eru helstu líffæri dýra- og plöntufrumu og hvaða hlutverki gegna þau?

Lífvísindi: mannslíkaminn

Hvaða hlutverki gegnir miltað og er hægt að lifa án þess?

Sálfræði

Hvað eru falskar minningar?

Læknisfræði

Hvað er hvítblæði og hver eru einkennin?

Stærðfræði

Hvernig er regla Pýþagórasar sönnuð?

Lífvísindi: mannslíkaminn

Hvaða hlutverki gegnir miltað og er hægt að lifa án þess?

Tölvunarfræði

Hvað er gervigreind?

Félagsvísindi almennt

Hvað er samfélag?

Læknisfræði

Hvað var spánska veikin?

Sagnfræði: Íslandssaga

Gátu allir á Íslandi skrifað í gamla daga?

Næringarfræði

Hvað eru steinefni?

Lífvísindi: mannslíkaminn

Hvað stjórnar lit á hægðum og þvagi fólks?

Sálfræði

Hvað er persónuleikaröskun?

Lífvísindi: dýrafræði

Hvaða hundar eða hundakyn eru bönnuð á Íslandi?

Hagfræði

Hvað eru verðbætur?

Bókmenntir og listir

Hvað heitir hesturinn hennar Línu Langsokks?

Lífvísindi: almennt

Hvaða áhrif hefur alkóhól á heila og líkama?

Vísindafréttir

Gervigreind og vísindamiðlun — 25 ára afmælismálþing Vísindavefsins

Verða háskólar óþarfir með tilkomu gervigreindar? Getur gervigreindin tekið að sér að skrifa svör við spurningum á Vísindavefinn? Er hægt að treysta gervigreind? Hversu góð er gervigreindin í íslensku og hvernig er hægt að mæla það? Hvað eru gríðargö...

Nánar

Sjá vísindafréttir

Sendu inn spurningu

Af hverju er spænska veikin kölluð þessu nafni?

Útgáfudagur:

Spyrjandi:

Höfundur:

Nýjustu svörin

Hvað er spönn og hvað er hún löng?

Af hverju hreyfast vínglös stundum án snertingar ef þau eru lögð á hvolf eftir uppvask?

Hvað eru falskar minningar?

Vísindadagatal 17. september

Grigori Perelman

1966

Olía

Guðbjörg Rannveig Jóhannesdóttir

1980

Vinsæl svör Í dag Í vikunni

Íslenskar gæsalappir eru „svona“, en hvar finn ég '„' á íslenska lyklaborðinu?

Hvað eru til mörg trúarbrögð í heiminum?

Hver er eðlilegur blóðþrýstingur?

Hvað er skoðað í almennri blóðrannsókn?

Hvenær kom orðið gervigreind fyrst fram í íslensku?

Eru kynin bara tvö?

Íslenskar gæsalappir eru „svona“, en hvar finn ég '„' á íslenska lyklaborðinu?

Hver er eðlilegur blóðþrýstingur?

Hvaðan er orðið krummafótur komið?

Hvað er fjölmenningarhyggja? Verður hún að lokum til þess að allir í heiminum tilheyri sömu þjóðinni?

Hvað er skoðað í almennri blóðrannsókn?

Hvenær kom orðið gervigreind fyrst fram í íslensku?

Eru kynin bara tvö?

Er hægt að sanna eða staðfesta líffræðilegt kyn fólks með litningaprófi?

Íslenskar gæsalappir eru „svona“, en hvar finn ég '„' á íslenska lyklaborðinu?

Hver er eðlilegur blóðþrýstingur?

Hvað er átt við þegar fólk segir 'frá blautu barnsbeini'?

Hvað er kreatín?

Hver er eðlilegur blóðþrýstingur?

Hvað er kreatín?

Íslenskar gæsalappir eru „svona“, en hvar finn ég '„' á íslenska lyklaborðinu?

Eru kynin bara tvö?

Hvað er lágþrýstingur?

Hvað er skoðað í almennri blóðrannsókn?

Önnur svör Í dag Í vikunni

Hvað eru heilar og ræðar tölur?

Hvað eru vítamín og til hvers þurfum við þau?

Hvers konar fjöll eru Alparnir og hvernig urðu þau til?

Hvernig er regla Pýþagórasar sönnuð?

Hver er munurinn á brjóstsviða og nábít?

Hvernig losnar maður við silfurskottur?

Af hverju sér maður stundum bletti fyrir augunum?

Hver eru helstu líffæri dýra- og plöntufrumu og hvaða hlutverki gegna þau?

Hvaða hlutverki gegnir miltað og er hægt að lifa án þess?

Hvað eru falskar minningar?

Hvað er hvítblæði og hver eru einkennin?

Hvernig er regla Pýþagórasar sönnuð?

Hvaða hlutverki gegnir miltað og er hægt að lifa án þess?

Hvað er gervigreind?

Hvað er samfélag?

Hvað var spánska veikin?

Gátu allir á Íslandi skrifað í gamla daga?

Hvað eru steinefni?

Hvað stjórnar lit á hægðum og þvagi fólks?

Hvað er persónuleikaröskun?

Hvaða hundar eða hundakyn eru bönnuð á Íslandi?

Hvað eru verðbætur?

Hvað heitir hesturinn hennar Línu Langsokks?

Hvaða áhrif hefur alkóhól á heila og líkama?

Vísindafréttir

Gervigreind og vísindamiðlun — 25 ára afmælismálþing Vísindavefsins

Vinsæl svör
Í dag Í vikunni

Önnur svör
Í dag Í vikunni