Sólin Rís 11:20 • sest 15:30 í Reykjavík

Tunglið Rís 00:00 • Sest 00:00 í Reykjavík

Flóð Árdegis: 06:05 • Síðdegis: 18:18 í Reykjavík

Fjara Árdegis: 12:19 • Síðdegis: 24:20 í Reykjavík

Sólin Rís 11:20 • sest 15:30 í Reykjavík

Tunglið Rís 00:00 • Sest 00:00 í Reykjavík

Flóð Árdegis: 06:05 • Síðdegis: 18:18 í Reykjavík

Fjara Árdegis: 12:19 • Síðdegis: 24:20 í Reykjavík

Leiðbeiningar Til baka

Sendu inn spurningu

Hér getur þú sent okkur nýjar spurningar um vísindaleg efni.

Hafðu spurninguna stutta og hnitmiðaða og sendu aðeins eina í einu. Einlægar og vandaðar spurningar um mikilvæg efni eru líklegastar til að kalla fram vönduð og greið svör. Ekki er víst að tími vinnist til að svara öllum spurningum.

Persónulegar upplýsingar um spyrjendur eru eingöngu notaðar í starfsemi vefsins, til dæmis til að svör verði við hæfi spyrjenda. Spurningum er ekki sinnt ef spyrjandi villir á sér heimildir eða segir ekki nægileg deili á sér.

Spurningum sem eru ekki á verksviði vefsins er eytt.

Að öðru leyti er hægt að spyrja Vísindavefinn um allt milli himins og jarðar!

Hvað eru gammosíur og hvaðan kemur þetta orð?

Útgáfudagur:

19.12.2025

Höfundur:

Trausti Dagsson

Á köldum vetrardögum var ekki óalgeng krafa hjá foreldrum á síðustu öld að börn þeirra færu í gammosíur innan undir buxurnar eða pilsin til að þeim yrði ekki of kalt, nema það væri svo kalt að þau þyrftu að klæðast föðurlandi. Nú hafa orðin leggings ...

Sjá nánar

Nýjustu svörin

Skoða öll nýjustu svörin

Læknisfræði

Er eitthvað nýtt vitað um það hvernig COVID-19 smitast helst?

Læknisfræði

Hvað er ME sem áður kallaðist „síþreyta“?

Jarðvísindi

Hvaða áhrif hefur bráðnun jökla á Suðurskautslandinu á sjávarstöðu við Ísland?

Vísindadagatal 19. desember

Vísindasagan

Alois Alzheimer

1864-1915

Þýskur geð- og taugalæknir, fyrstur til að bera kennsl á ótímabæran öldrunarsjúkdóm sem Emil Kraepelin kenndi síðar við hann. Þeir tengdu sjúkdóminn við bilanir í heila sjúklingsins.

Nánar

Dagatal hinna upplýstu

Dínamít

Dínamít er sprengiefni sem sænski efnafræðingurinn Alfred Nóbel fann upp árið 1867. Það er búið til úr nítróglyseríni og gleypnu efni eins og kísilgúr, en það er leðja úr skeljum kísilþörunga. Kísilgúrinn gerir dínamítið öruggara í meðförum. Varasamt er að meðhöndla nítróglyserín eitt og sér, enda er það afar sprengifimur vökvi, myndaður úr saltpéturssýru, brennisteinssýru og glyseríni.

Nánar

Íslenskir vísindamenn

Jón Ólafsson

1964

Jón Ólafsson er prófessor við Hugvísindasvið Háskóla Íslands. Helstu áhugamál Jóns í rannsóknum eru á sviði stjórnmálaheimspeki og stjórnmálakenninga í víðum skilningi.

Nánar

Vinsæl svör
Í dag Í vikunni

Læknisfræði

Vísindafréttir

Vísindavefur HÍ fær styrk frá stjórnvöldum til að uppfæra Evrópuvefinn

Þann 9. desember 2025 var tilkynnt að Vísindavefurinn fengi styrk frá stjórnvöldum til að uppfæra Evrópuvefinn. Í frétt á vefsíðu Stjórnarráðs Íslands segir þetta: Að auki hefur verið ákveðið að fimm milljónir króna renni til Vísindavefs Háskó...

Nánar

Sjá vísindafréttir

Sendu inn spurningu

Hvað eru gammosíur og hvaðan kemur þetta orð?

Útgáfudagur:

Spyrjandi:

Höfundur:

Nýjustu svörin

Er eitthvað nýtt vitað um það hvernig COVID-19 smitast helst?

Hvað er ME sem áður kallaðist „síþreyta“?

Hvaða áhrif hefur bráðnun jökla á Suðurskautslandinu á sjávarstöðu við Ísland?

Vísindadagatal 19. desember

Alois Alzheimer

1864-1915

Dínamít

Jón Ólafsson

1964

Vinsæl svör Í dag Í vikunni

Hvað er ME sem áður kallaðist „síþreyta“?

Hvaðan koma nafnorðin þórðargleði og þórðarverk?

Hvað eiga menn við með orðunum 'harkan sex'?

Hvað heita kertin fjögur á aðventukransinum?

Hver er eðlilegur blóðþrýstingur?

Hvað eru stóru brandajól?

Hvað heita kertin fjögur á aðventukransinum?

Hvað er ME sem áður kallaðist „síþreyta“?

Hver er eðlilegur blóðþrýstingur?

Hvaðan koma nafnorðin þórðargleði og þórðarverk?

Hvað eru stóru brandajól?

Íslenskar gæsalappir eru „svona“, en hvar finn ég '„' á íslenska lyklaborðinu?

Hvað heita kertin fjögur á aðventukransinum?

Hvernig breytist sjávarstaða við Ísland ef Grænlandsjökull bráðnar allur?

Af hverju er snjólausum jólum lýst sem "rauðum jólum" en ekki svörtum?

Hver er eðlilegur blóðþrýstingur?

Hvort kemur Kertasníkir til byggða aðfaranótt aðfangadags eða jóladags?

Íslenskar gæsalappir eru „svona“, en hvar finn ég '„' á íslenska lyklaborðinu?

Hver er eðlilegur blóðþrýstingur?

Íslenskar gæsalappir eru „svona“, en hvar finn ég '„' á íslenska lyklaborðinu?

Hvað er kreatín?

Hvað er lágþrýstingur?

Eru kynin bara tvö?

Hvað er skoðað í almennri blóðrannsókn?

Önnur svör Í dag Í vikunni

Hvaða hundar eða hundakyn eru bönnuð á Íslandi?

Hvar í Biblíunni er jólaguðspjallið?

Hvort kemur Kertasníkir til byggða aðfaranótt aðfangadags eða jóladags?

Hvað orsakar hvarmabólgu og hvað er til ráða gegn henni?

Er hægt að lækna hrygggigt eða er bara hægt að halda einkennum niðri með lyfjum?

Hvernig er málfræðilega réttast að hlakka til?

Hver er uppruni jólakattarins?

Hvað er liðagigt og er hægt að lækna hana?

Er eggjarauða fitandi?

Er hægt að dæma fjöldamorðingja á Íslandi í lengra en 16 ára fangelsi?

Hvort á maður að segja viskustykki eða viskastykki og hvað er átt við með orðinu?

Hvers vegna er skata borðuð á Þorláksmessu?

Hvað er helst vitað um svartadauða á Íslandi?

Hver er uppruni nafnsins á gyðingakökum, þessum ómissandi smákökum á jólaborðið?

Hver var Sara sem sörur eða sörukökur eru kenndar við?

Hvað er nárakviðslit og er hægt að lækna það?

Hvað er hvíldarpúls og hvað getur hann orðið hægur?

Er einhver munur á því að vera skrítinn eða skrýtinn?

Hvaða áhrif hefur alkóhól á heila og líkama?

Hvað er tvíburabróðir (graftarkýli) og hvað veldur honum?

Hvað þýðir 'miðvikudagur til moldar'?

Hvað er persónuleikaröskun?

Hvernig lýsir leghálskrabbamein sér og hvernig er unnið á því?

Hvað er iktsýki?

Vísindafréttir

Vísindavefur HÍ fær styrk frá stjórnvöldum til að uppfæra Evrópuvefinn

Vinsæl svör
Í dag Í vikunni

Önnur svör
Í dag Í vikunni