Sólin Rís 10:37 • sest 15:54 í Reykjavík

Tunglið Rís 14:53 • Sest 25:21 í Reykjavík

Flóð Árdegis: 12:01 • Síðdegis: 24:42 í Reykjavík

Fjara Árdegis: 05:33 • Síðdegis: 18:31 í Reykjavík

Sólin Rís 10:37 • sest 15:54 í Reykjavík

Tunglið Rís 14:53 • Sest 25:21 í Reykjavík

Flóð Árdegis: 12:01 • Síðdegis: 24:42 í Reykjavík

Fjara Árdegis: 05:33 • Síðdegis: 18:31 í Reykjavík

Leiðbeiningar Til baka

Sendu inn spurningu

Hér getur þú sent okkur nýjar spurningar um vísindaleg efni.

Hafðu spurninguna stutta og hnitmiðaða og sendu aðeins eina í einu. Einlægar og vandaðar spurningar um mikilvæg efni eru líklegastar til að kalla fram vönduð og greið svör. Ekki er víst að tími vinnist til að svara öllum spurningum.

Persónulegar upplýsingar um spyrjendur eru eingöngu notaðar í starfsemi vefsins, til dæmis til að svör verði við hæfi spyrjenda. Spurningum er ekki sinnt ef spyrjandi villir á sér heimildir eða segir ekki nægileg deili á sér.

Spurningum sem eru ekki á verksviði vefsins er eytt.

Að öðru leyti er hægt að spyrja Vísindavefinn um allt milli himins og jarðar!

Hvar finnst járnsmiður helst á Íslandi og hvað étur hann?

Útgáfudagur:

28.11.2025

Höfundur:

Jón Már Halldórsson

Upprunalega spurningin hljóðaði svona: Góðan daginn. Hvað borðar járnsmiður? Hinn eini sanni járnsmiður (Nebria rufescens) heyrir undir járnsmiðsætt (Carabidae) sem líka er kölluð smiðsbjöllur. Smiðsbjöllur finnast um allan heim og er afar teg ...

Sjá nánar

Nýjustu svörin

Skoða öll nýjustu svörin

Hagfræði

Af hverju varð bankahrunið 2008?

Lífvísindi: almennt

Hvað varð um COVID, er það bara kvef núna?

Eðlisfræði: fræðileg

Hver er þessi skammtur í orðinu skammtafræði? — Myndband

Vísindadagatal 28. nóvember

Vísindasagan

Ágústínus frá Hippó

354-430

Latínumælandi heimspekingur, guðfræðingur og kirkjufaðir sem bjó í rómversku Afríku, einn af mikilvægustu leiðtogunum í þróun vestrómversku kirkjunnar.

Nánar

Dagatal hinna upplýstu

Vatn

Líf eins og við þekkjum það á jörðinni þarfnast vatns. Líf á jörðinni hefur þróast í vatni og með vatni og lífverur hafa lært að nýta sér hina sérstöku eiginleika þessa vökva. Vatn og þær jónir sem myndast við sundrun þess ráða að verulegu leyti byggingu og líffræðilegum eiginleikum prótína, kjarnsýra og annarra sameinda í lifandi frumu. Vatn er beinlínis virkur þátttakandi í allri starfsemi lífs.

Nánar

Íslenskir vísindamenn

Ágústa Pálsdóttir

1955

Ágústa Pálsdóttir er prófessor í upplýsingafræði við Félagsfræði-, mannfræði- og þjóðfræðideild HÍ. Helstu rannsóknir hennar eru á sviði upplýsingahegðunar í tengslum við heilsusamlegan lífsstíl.

Nánar

Vinsæl svör
Í dag Í vikunni

Trúarbrögð

Hvað er skoðað í almennri blóðrannsókn?

Önnur svör
Í dag Í vikunni

Læknisfræði

Hvað er kólesteról og hvað telst hæfilegt magn þess í blóði?

Læknisfræði

Er hægt að lækna hrygggigt eða er bara hægt að halda einkennum niðri með lyfjum?

Lögfræði

Hvað er gerðardómur og hvaða hlutverki gegnir hann?

Læknisfræði

Hvernig lýsir sjúkdómurinn lupus sér?

Stjórnmálafræði

Hvað er fasismi?

Lífvísindi: mannslíkaminn

Ef maður sker af sér húðina á þumalfingri, kemur þá nákvæmlega sama fingrafar aftur?

Jarðvísindi

Hvað er þetta landnámslag sem jarðfræðingar og fornleifafræðingar tala stundum um?

Sagnfræði: mannkynssaga

Hvað var franska byltingin og hefur hún enn einhver áhrif á samfélagsmál í Evrópu og annars staðar í heiminum?

Sagnfræði: Íslandssaga

Hvenær var síðasta aftakan á Íslandi?

Félagsvísindi almennt

Hvaða mánaðanöfn voru notuð samkvæmt gamla íslenska tímatalinu og yfir hvaða tímabil náðu þau?

Læknisfræði

Af hverju pissar maður blóði?

Sagnfræði: Íslandssaga

Hvaða heimildir eru til um Vatnsenda-Rósu og hvað er vitað um hana?

Sagnfræði: Íslandssaga

Hvenær var hætt að skipta á milli sumar- og vetrartíma á Íslandi?

Lífvísindi: mannslíkaminn

Hvað veldur vindgangi?

Stærðfræði

Hvað er gullinsnið?

Efnafræði

Hvað er asbest og af hverju er það hættulegt heilsu manna?

Vísindi almennt

Hvað eru hrævareldar og hvar er þeirra getið í innlendum og erlendum heimildum?

Unga fólkið svarar

Get ég fengið að sjá rúnastafrófið eins og það var á Íslandi?

Stjórnmálafræði

Hvað er fasismi?

Læknisfræði

Hvað er tvíburabróðir (graftarkýli) og hvað veldur honum?

Læknisfræði

Hvað er sólarexem?

Sálfræði

Hvað er persónuleikaröskun?

Málvísindi: íslensk

Hvað þýðir 'miðvikudagur til moldar'?

Málvísindi: íslensk

Er einhver munur á því að vera skrítinn eða skrýtinn?

Vísindafréttir

Gervigreind og vísindamiðlun — 25 ára afmælismálþing Vísindavefsins

Verða háskólar óþarfir með tilkomu gervigreindar? Getur gervigreindin tekið að sér að skrifa svör við spurningum á Vísindavefinn? Er hægt að treysta gervigreind? Hversu góð er gervigreindin í íslensku og hvernig er hægt að mæla það? Hvað eru gríðargö...

Nánar

Sjá vísindafréttir

Sendu inn spurningu

Hvar finnst járnsmiður helst á Íslandi og hvað étur hann?

Útgáfudagur:

Spyrjandi:

Höfundur:

Nýjustu svörin

Af hverju varð bankahrunið 2008?

Hvað varð um COVID, er það bara kvef núna?

Hver er þessi skammtur í orðinu skammtafræði? — Myndband

Vísindadagatal 28. nóvember

Ágústínus frá Hippó

354-430

Vatn

Ágústa Pálsdóttir

1955

Vinsæl svör Í dag Í vikunni

Hvað heita kertin fjögur á aðventukransinum?

Hvers vegna halda Bandaríkjamenn þakkargjörðarhátíð?

Hvenær er fyrsti sunnudagur í aðventu í ár? Er aðfangadagur talinn með?

Hverjir eru lögbundnir frídagar okkar Íslendinga?

Hvað varð um COVID, er það bara kvef núna?

Íslenskar gæsalappir eru „svona“, en hvar finn ég '„' á íslenska lyklaborðinu?

Hvenær er fyrsti sunnudagur í aðventu í ár? Er aðfangadagur talinn með?

Hvað heita kertin fjögur á aðventukransinum?

Íslenskar gæsalappir eru „svona“, en hvar finn ég '„' á íslenska lyklaborðinu?

Hverjir eru lögbundnir frídagar okkar Íslendinga?

Hver er eðlilegur blóðþrýstingur?

Hvers vegna halda Bandaríkjamenn þakkargjörðarhátíð?

Hvenær er fyrsti sunnudagur í aðventu í ár? Er aðfangadagur talinn með?

Íslenskar gæsalappir eru „svona“, en hvar finn ég '„' á íslenska lyklaborðinu?

Hver er eðlilegur blóðþrýstingur?

Eru þekkt dæmi um aðra íslenska fjöldamorðingja en Axlar-Björn?

Hvað heita kertin fjögur á aðventukransinum?

Hvað er lágþrýstingur?

Hver er eðlilegur blóðþrýstingur?

Íslenskar gæsalappir eru „svona“, en hvar finn ég '„' á íslenska lyklaborðinu?

Hvað er kreatín?

Eru kynin bara tvö?

Hvað er lágþrýstingur?

Hvað er skoðað í almennri blóðrannsókn?

Önnur svör Í dag Í vikunni

Hvað er kólesteról og hvað telst hæfilegt magn þess í blóði?

Er hægt að lækna hrygggigt eða er bara hægt að halda einkennum niðri með lyfjum?

Hvað er gerðardómur og hvaða hlutverki gegnir hann?

Hvernig lýsir sjúkdómurinn lupus sér?

Hvað er fasismi?

Ef maður sker af sér húðina á þumalfingri, kemur þá nákvæmlega sama fingrafar aftur?

Hvað er þetta landnámslag sem jarðfræðingar og fornleifafræðingar tala stundum um?

Hvað var franska byltingin og hefur hún enn einhver áhrif á samfélagsmál í Evrópu og annars staðar í heiminum?

Hvenær var síðasta aftakan á Íslandi?

Hvaða mánaðanöfn voru notuð samkvæmt gamla íslenska tímatalinu og yfir hvaða tímabil náðu þau?

Af hverju pissar maður blóði?

Hvaða heimildir eru til um Vatnsenda-Rósu og hvað er vitað um hana?

Hvenær var hætt að skipta á milli sumar- og vetrartíma á Íslandi?

Hvað veldur vindgangi?

Hvað er gullinsnið?

Hvað er asbest og af hverju er það hættulegt heilsu manna?

Hvað eru hrævareldar og hvar er þeirra getið í innlendum og erlendum heimildum?

Get ég fengið að sjá rúnastafrófið eins og það var á Íslandi?

Hvað er fasismi?

Hvað er tvíburabróðir (graftarkýli) og hvað veldur honum?

Hvað er sólarexem?

Hvað er persónuleikaröskun?

Hvað þýðir 'miðvikudagur til moldar'?

Er einhver munur á því að vera skrítinn eða skrýtinn?

Vísindafréttir

Gervigreind og vísindamiðlun — 25 ára afmælismálþing Vísindavefsins

Vinsæl svör
Í dag Í vikunni

Önnur svör
Í dag Í vikunni